4 Φεβρουαρίου: Παγκόσμια Ημέρα για τον Καρκίνο
Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας
Μπορεί να ζούμε τις ημέρες του κορονοϊού αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μάστιγα των τελευταίων δεκαετιών είναι Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ.
Λίγα λόγια ιστορικής αναδρομής:
Ο όρος καρκίνος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον πατέρα της ιατρικής, τον ΙΠΠΟΚΡΑΤΗ (460-370 π.Χ). Βέβαια υπήρχαν αναφορές που είχαν εντοπίσει τη νόσο από τους αρχαίους Αιγύπτιους και μάλιστα υπάρχει περιγραφή γραμμένη σε πάπυρο το 1600 π.Χ. περιγράφοντας όγκους στο στήθος που προσπαθούσαν να θεραπεύσουν με καυτηριασμό (“το τρυπάνι της φωτιάς” όπως το έλεγαν).
Ο Ιπποκράτης θεωρούσε ότι στον οργανισμό μας ρέουν 4 χυμοί που βρίσκονται σε ισορροπία (αίμα, φλέγμα, κίτρινη και μαύρη χολή) και σε φυσιολογικές καταστάσεις αυτοί οι χυμοί βρίσκονται σε ισορροπία. Όταν όμως για παθολογικούς λόγους συσσωρευτεί πολύ μαύρη χολή σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος, τότε δημιουργείται ο καρκίνος. Οι θεωρίες του Ιπποκράτη έφτασαν μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους και είχαν μάλιστα γίνει αποδεκτοί και από τον διάσημο (τότε και ακόμα τώρα) Γαληνό.
Μέχρι τον 15 αιώνα υπήρχε αυστηρή απαγόρευση της μελέτης του σώματος (θρησκευτικός σκοταδισμός) και μόνο αργότερα, το 1628 άρχισαν να γίνονται αυτοψίες και ξεκίνησαν οι μελέτες των διαφόρων οργάνων μας. Μάλιστα το 1761 ο Morgagni πρώτος συνέδεσε στη νεκροψία τα παθολογικά ευρήματα με την αρρώστια που είχε ο ασθενής.
Εκείνη μάλιστα την εποχή ο Σκοτσέζος John Hunter είπε ότι κάποιοι καρκίνοι θα μπορούσαν να αφαιρεθούν χειρουργικά μόνο αν δεν έχουν “εισβάλει” σε κάποιο ιστό, δίνοντας στην ουσία την έννοια της επεκτατικής τάσης του καρκίνου. Βέβαια οι χειρουργικές επεμβάσεις κατέστησαν δυνατές μετά από έναν ακόμα αιώνα που αναπτύχθηκε η μέθοδος της αναισθησίας !!!
Μέχρι τον 19ο αιώνα επικρατούσε η θεωρία ότι υπεύθυνη για τον καρκίνο ήταν “η λέμφος” και η αλλαγή της πυκνότητας της σε παθολογικές καταστάσεις οδηγούσε στον καρκίνο. Μόνο τον 19ο αιώνα με τη χρήση πια του μικροσκοπίου ο γιατρός Rudolf Virchow έθεσε τις βάσεις της κυτταρικής παθολογίας μελετώντας τους ιστούς που αφαιρούνταν στις χειρουργικές επεμβάσεις. Τότε υποστηρίχθηκε ότι ο καρκίνος αποτελείται από κύτταρα που δεν είναι φυσιολογικά. Αλλά πίστευε ότι ο καρκίνος “μεταφερόταν” στο σώμα σαν υγρό !!! Άλλοι πάλι πίστευαν ότι ο καρκίνος προκαλείται από τραύμα, αλλά απέτυχαν να προκαλέσουν καρκίνο σε πειραματόζωα με τραυματισμό και έτσι εγκαταλείφθηκε αυτή η θεωρία. Το 1968 ο γιατρός ιολόγος Francis Peyton Rous πηρε το Νόμπελ ιατρικής για τις μελέτες που είχε κάνει για το σάρκωμα και το ρόλο κάποιων ιών στη μετάδοση τύπων καρκίνων.
Τελευταία υπάρχει επίσης και η “κλωνική θεωρία” των καρκίνων που πρεσβεύει ότι όλα ξεκινούν από ένα κύτταρο στο οποίο γίνεται μια μετάλλαξη και μετά αυτό το κύτταρο πολλαπλασιάζεται δίνοντας έναν κλώνο ίδιων κυττάρων που σχηματίζουν τον καρκινικό όγκο. Όλες οι μέχρι σήμερα θεωρίες είχαν δώσει σε όλους την άποψη της ΑΝΙΑΤΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ.
Μερικές δε φορές στο παρελθόν πίστευαν ότι η νόσος μπορεί να είναι και μεταδοτική ….. (στο Παρίσι το 1779 απομάκρυναν το 1ο αντικαρκινικό νοσοκομείο από το κέντρο ώστε να μην μολυνθούν οι υγιείς από τους καρκινοπαθείς, γιατί είχαν πιστέψει ότι ο καρκίνος οφείλεται από παράσιτα-σκουλήκια που βρίσκονται στο σώμα των καρκινοπαθών).
Σήμερα πολλά έχουν απομυθοποιηθεί, αλλά ακόμα σε πολλούς φωλιάζει η καρκινοφοβία. Σιγά σιγά όμως προχωράμε στην έρευνα που θα μας φωτίσει τόσο τη φύση αλλά και τα αιτία της νόσου.
Υπάρχει ακόμα δρόμος …………..
Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας