ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΔΙΑΤΡΟΦΗ

Διαβήτης – Καλοκαιρινά φρούτα: Γλυκαιμικός δείκτης, Γλυκαιμικό φορτίο

Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Παρ’ ότι τα έχουμε πει πολλές φορές, είναι δύσκολο να σπάσεις κάποιες λανθασμένες παγιωμένες πεποιθήσεις ότι τα φρούτα είναι κακά για τους διαβητικούς και ότι ανεβάζουν πολύ το ζάχαρο ….. «εγώ γιατρέ μου μόνο ξινόμηλο τρώω, τα άλλα ούτε τα μυρίζω ….».

Και όμως φίλοι μου, το φρούτο, όλα τα φρούτα, είναι το γλυκό της φύσης για τον διαβητικό, είναι αυτό που θα του δώσει σωστούς υδατάνθρακες και εν μέρει τη γλύκα που του περιορίζουμε με τις οδηγίες μας περί ζάχαρης και γλυκών γενικά. Και το καλοκαίρι, όλα αυτά αποκτούν μεγαλύτερο νόημα γιατί τα φρούτα του καλοκαιριού είναι σαν …… τους έρωτες του καλοκαιριού……. που μπορούν να σου πάρουν τα μυαλά, να σε τρελάνουν.

Επομένως μπορούν οι διαβητικοί να τρώνε και τα χειμωνιάτικα αλλά και τα φρούτα του καλοκαιριού.

Βέβαια για να τα χαρούμε χωρίς συνέπειες πρέπει να μάθουμε και να τηρήσουμε κάποιους κανόνες. Ώστε να πάρουμε τα οφέλη και να μην οδηγήσουμε σε άσχημα μονοπάτια τη γλυκαιμική μας ρύθμιση.

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

1) ο πρώτος κανόνας, για οποίο φρούτο (ή φρούτα) κι αν διαλέξουμε, είναι = Η ΠΟΣΟΤΗΤΑ ή όπως το λέμε διαβητολογικά, ΤΟ ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ. Να ξέρουμε δηλαδή ότι αν φάμε μια μερίδα καρπούζι δλδ 100-125γρ θα πάρουμε 9-10γρ Υδατάνθρακες (8-9 ζάχαρη και 1-2 ίνες). Υπάρχουν πίνακες που τα γράφουν ώστε να μπορεί να υπολογίσει κανείς ΠΟΣΗ ΖΑΧΑΡΗ ΤΡΩΕΙ ΣΤΗ ΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕ ώστε να αποφασίσει και για τη θεραπεία του (πχ μονάδες ινσουλίνης ή παροχή αντλίας κλπ). Άρα το Γλυκαιμικό Φορτίο είναι η ποσότητα της ζάχαρης που περιέχει η ποσότητα του φρούτου που τρώμε. Αν φάω πολύ καρπούζι θα πάρω πολλά γραμμάρια ζάχαρης. Αν φάω με μέτρο, θα πάρω λιγότερα γραμμάρια ζάχαρης. Έτσι μόνος μου, φτιάχνω και την πορεία μου. Βέβαια η λύση που επιλέγουν κάποιοι “τρώω περισσότερο και κάνω περισσότερες μονάδες”, αν γίνει μια στο τόσο δεν πειράζει, αν γίνεται όμως πιο συχνά, οδηγεί στην αύξηση του βάρους με τα αντίστοιχα αποτελέσματα. ΓΦ λοιπόν ο 1ος κανόνας, η ποσότητα δηλαδή και ….. πάμε στο επόμενο.

2) ο δεύτερος κανόνας είναι = Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ που έχει το φρούτο που τρώμε στη γρήγορη αύξηση του ζαχάρου μας ή αλλιώς όπως το λέμε διαβητολογικά, Ο ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ. Και μετράμε τον ΓΔ από το 0-100. Δηλαδή συγκρίνουμε το φρούτο μας με κάτι που ξέρουμε και αυτό είναι η ζάχαρη. Αν λοιπόν κάποιο φρούτο ανεβάζει το ζάχαρο μας όπως η ζάχαρη, έχει ψηλό ΓΔ δηλαδή 100. Αν υποθέσουμε ότι δεν θα το ανέβαζε καθόλου (θεωρητικά μιλάμε) θα είχε ΓΔ = 0. Επομένως ο ΓΔ σχετίζεται με την ποιότητα του φρούτου και όχι με την ποσότητα που τρώμε. Δηλαδή πχ το καρπούζι που λέγαμε, επειδή ανεβάζει αρκετά το ζάχαρο μας έχει τον ίδιο ψηλό ΓΔ, είτε φάω μια μπουκίτσα είτε φάω ένα καρπούζι. Αν ξέρουμε λοιπόν τον ΓΔ των φρούτων, αποφασίζουμε ποια φρούτα να τρώμε πιο συχνά και πια λιγότερο συχνά.

Έτσι λοιπόν τα φρούτα του καλοκαιριού τα έχουμε κατατάξει :

— με μικρό ΧΑΜΗΛΟΣ ΓΔ (0-55) = κεράσια, νεκταρίνια, ροδάκινα, βερύκοκα, φράουλες, σταφύλια, (αλλά εδώ είναι και τα αχλάδια, μήλα, πορτοκάλια, μπανάνες)
— με μέτριο ΜΕΣΑΙΟΣ ΓΔ (56-69) = πεπόνια, σύκα (αλλά και ανανάς)
— με μεγάλο ΥΨΗΛΟΣ ΓΔ (>70) = καρπούζι, αλλά και κάθε υπερώριμο φρούτο (πχ μια μπανάνα που έχει ωριμάσει πάρα πολύ μπορεί να έχει φτάσει από χαμηλό σε υψηλό ΓΔ)

Η σωστή επιλογή του φρούτου σύμφωνα με τον ΓΔ και η ποσότητα που θα φάμε (ΓΦ) θα μας επιτρέψει λοιπόν να χαρούμε όποιο φρούτο θέλουμε. Η επιλογή είναι ένα γραμμάτιο που θα πληρώσουμε, υπάρχει λοιπόν ένα τίμημα. Ας φροντίσουμε να είμαστε συνεπείς ώστε να χαρούμε τις επιλογές, να φάμε τα φρούτα χωρίς να μας φάνε αυτά ή οι τύψεις ……..

3) τρίτος κανόνας = πως μπορούμε να επηρεάσουμε τον 1ο και 2ο κανόνα !!!

Για το ΓΦ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα να επηρεαστούν. Πάντως είναι καλύτερα να διαλέγουμε φρούτα που έχουν πιο λίγη ποσότητα ζάχαρης (ανα 100γρ φρούτου) ώστε να μπορούμε να φάμε λίγο μεγαλύτερη ποσότητα και να χορτάσουμε (δύσκολες επιλογές γιατί το καρπούζι πχ το καλοκαιράκι δεν θέλει κανείς μας να το αποχωριστεί και με το δίκιο του).
Ο ΓΔ όμως εξαρτάται και επηρεάζεται από ….. προσμίξεις. Τι σημαίνει αυτό ? Αν συνδυάζουμε το φρούτο (υδατάνθρακα) με πρωτεΐνη ή λιπαρά, τότε στο σύνολο της η τροφή αποκτά έναν καινούργιο ΓΔ που ανεβάζει πιο αργά το ζάχαρο μας. Δηλαδή για να το κατανοήσουμε αν φάω μαζί με το πεπόνι και λίγο προσιούτο (τι απίθανος συνδυασμός), η ύπαρξη πρωτείνης και λιπαρών θα οδηγήσει σε πιο αργή απορρόφηση των υδατανθράκων (ζάχαρης) και έτσι το ζάχαρο στο αίμα θα ανεβεί με πιο αργό ρυθμό. Το ίδιο αν φάω αχλάδι η μήλο με γιαούρτι. Βρείτε τους συνδυασμούς που σας ταιριάζουν και αποφύγετε να τρώτε το φρούτο σκέτο μόνο του (βάλτε μαζί πχ ξηρούς καρπούς ή τυρί κλπ). Οι ίνες επίσης επηρεάζουν τον ΓΔ, επομένως αν πιώ το χυμό από ένα πορτοκαλί έχει μεγαλύτερο ΓΔ από ότι αν φάω ολόκληρο το πορτοκάλι με τις ίνες του καρπού. Και να θυμάστε ότι όσο ένα φρούτο είναι πιο ώριμο, τόσο ανεβαίνει ο ΓΔ, άρα αγοράζουμε λίγο αγουρωπά τα φρούτα μας. Και αποφεύγουμε τελείως τα τυποποιημένα κατεργασμένα πχ μόνο φρέσκο ανανά και όχι ανανά κονσέρβα (ακόμα κι αν λέει χωρίς ζάχαρη ……)

Αυτά λοιπόν. Μαθαίνω, επιλέγω και τρώω όλα τα φρούτα της εποχής, με το σωστό τρόπο. Και να θυμάστε, καλύτερα 2-3 κομμάτια με ψηλό ΓΔ (πχ καρπούζι) παρά 2 κιλά κεράσια με χαμηλό ΓΔ !!! Άντε γεια. Πάω για δεκατιανό να χτυπήσω μια φρουτοσαλάτα με γιαούρτι-καρύδια και λίγη κανέλα που ρίχνει το ζάχαρο …….(να βάλω μέλι ή όχι …….)(γαμωτο)

Νικόλαος Γεωργιάδης

 

Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

 

 

Μοιραστείτε το: