ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΔΙΑΤΡΟΦΗΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣΙΑΤΡΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑ - ΗΜΕΡΙΔΕΣΝΕΑΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

Εμβαθύνοντας στις γνώσεις του Μεταβολικού Συνδρόμου – Μια δεύτερη ματιά στο 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΕΚΟΜΕΝ

Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Η κεντρική ιδέα γύρω από την οποία κινήθηκε το συνέδριο ήταν το ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ, μια παθολογική κατάσταση του οργανισμού που σαν κύρια αιτία έχει την αντίσταση στην ινσουλίνη συνήθως ως αποτέλεσμα της συσσώρευσης σπλαχνικού λίπους (δηλαδή ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ).

Αυτά τα στοιχεία οδηγούν στη δημιουργία φλεγμονής μέσω λιπο-κυτταρο-τοξινων και καταλήγουν σε μεταβολικές διαταραχές και δυσλειτουργία πολλών οργάνων όπως η Καρδιά (καρδιακά νοσήματα), Αγγεία (αθηρωμάτωση με αγγειακές εκδηλώσεις πχ εγκεφαλικό, αποφράξεις αρτηριών), Πάγκρεας (ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ), Ήπαρ (λιπώδης διήθηση-νόσος), Νεφροί (νεφροπάθειες).

Για να το πούμε με πιο απλά λόγια: έχεις παχυσαρκία —> το λίπος στη κοιλιά δημιουργεί αντίσταση στην ινσουλίνη και φλεγμονή —> οδηγούμαστε σε νοσήματα όπως ΔΙΑΒΗΤΗΣ, ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΕΣ, ΥΠΕΡΤΑΣΗ, ΚΑΡΔΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ πχ έμφραγμα, ανεπάρκεια κλπ, ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ, ΗΠΑΤΟΠΑΘΕΙΑ και ουσιαστικά κανένα όργανο δεν ξεφεύγει από τις βλαβερές συνέπειες αυτού του συνδρόμου που το μετονομάσαμε πια σε “ΚΑΡΔΙΟ-ΝΕΦΡΟ-ΗΠΑΤΟ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟ”. (Οπως βλέπουμε στο παζλ των μεταβολικών καταστάσεων που αποτελούν το μεταβολικό σύνδρομο, έχει προστεθεί η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος). Χρειάζονται γρήγορες και αποφασιστικές δράσεις.

Οι στόχοι που τέθηκαν είναι :

η καταπολέμηση της παχυσαρκίας

– η ρύθμιση του Σακχαρώδη Διαβήτη

– η πτώση της κακής χοληστερίνης LDL

– η ρύθμιση της Υπέρτασης

– η προστασία των νεφρών και

– η αποφυγή της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος-στεατοηπατίτιδα

Θα αναφέρω εδώ λοιπόν ποιες θεωρήθηκαν οι πιο σημαντικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν.

1) Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ είναι ένα κομβικό σημείο. Ακόμα και μια μείωση 10% του βάρους είναι πολύ σημαντική και οδηγεί σε μείωση ακόμα και 50% του καρδιαγγειακού κινδυνου. Επίσης μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο που είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στην παχυσαρκία μετά τα καρδιαγγειακα νοσήματα.

Τα όπλα μας είναι

– οι υγιεινό διαιτητικές παρεμβάσεις, άσκηση, δίαιτα (φαίνεται να κερδίζει έδαφος η λεγόμενη διαλειμματική διατροφή = ένα μοντέλο μοτίβο κατά το οποίο σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα δεν τρως τίποτα, μόνο νερό. Πχ 16/8 όπου 16 ώρες την ημέρα δεν τρως και 8 ώρες τρως χωρίς συγκεκριμένους κανονες. Αυτό οδηγεί σε γρήγορη κατανάλωση του ηπατικου γλυκογόνου, μείωση της ινσουλιναιμιας και μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη, πτώση σταδιακά του σπλαχνικού λιπους που είναι και το ζητούμενο, βελτιώνοντας όλους τους μεταβολικούς δείκτες)

– τα βαριατρικα χειρουργεία της παχυσαρκίας που μπορούν να οδηγήσουν ακόμα και σε “υποστροφή”(remission) του ΣΔ

– η ΣΕΜΑΓΛΟΥΤΙΔΗ, ο νέος αγωνιστής GLP-1 που μαζί με τις δράσεις στη ρύθμιση του διαβήτη, προσφέρει μια μεγάλη απώλεια βάρους (δες παλαιοτερο άρθρο μου), μεγαλύτερη από όλες τις άλλες φαρμακευτικές παρεμβάσεις.(Εδώ να προσθέσουμε ότι περιμένουμε και τα νεα διπλά πεπτιδια GLP-1/GIP=TIRZEPATIDE αλλά και τριπλό πεπτίδιο με ακόμα ισχυρότερη δράση στην απώλεια βάρους)

2) Στη ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΔ, τα δυο μεγάλα μας όπλα είναι

– οι αγωνιστες GLP-1 = semaglutide (OZEMPIC), doulaglutide (TRULICITY), liraglutide (VICTOZA) και

– οι αναστολείς SGLT2 = gliflozine (FORXIGA, JARDIANCE, INVOKANA)

Αυτές οι δυο ομαδες είτε μόνες τους, είτε σε συνδυασμό με την πάντα απαραίτητη ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ, προσφέρουν τόσα πολλά, όχι μόνο στη ρύθμιση του ζαχαρου, αλλά και στην απώλεια βάρους και στην προστασία-πρόληψη της καρδιοπάθειας και της νεφροπάθειας. Η Νταπαγλιφλοζινη (FORXIGA) μάλιστα πηρε έγκριση να χρησιμοποιείται στην καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια, ανεξάρτητα από το αν ο ασθενής είναι διαβητικος ή όχι !!!!!

Αυτες οι δυο λοιπόν κατηγορίες, μας προσθέτουν ακόμα και ηθικά διλήμματα, μια και πρέπει άμεσα και γρηγορα ο γιατρός να τα προσθέσει στην αγωγή του ασθενούς. Ισως έχει φτάσει ο καιρος να απαγκιστρωθούμε από τις λεγόμενες “οδηγίες” με θεραπευτικά βήματα (πχ 1ο βήμα υποχρεωτικά ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗ (Glucophage αλλά και την νεα παρατεταμενης αποδεσμευσης Retaform με πολύ λιγοτερες παρενεργειες από το γαστρεντερικό).

Και γιατί λοιπόν όχι, ο συνδυασμος εξ αρχής να είναι μετφορμινης+GLP1 σε έναν παχύσαρκο ασθενή ή συνδυασμος GLP1+SGLT2 σε έναν διαβητικό καρδιοπαθή ή νεφροπαθή ασθενή…. Νομίζω ότι εφτασε η ώρα να αλλάξουν οι παγιωμένες και κάπως παλαιωμένες θεραπευτικές αντιλήψεις, που κάποτε είχαν αξία για να βοηθούν τον θεραπευτή ιατρό, τώρα όμως φρενάρουν αυτό που πραγματικά ζητάμε.

Δηλαδή όσο πιο γρηγορα σωστή θεραπεία οδηγεί σε ένα καλύτερο αύριο για τον ασθενή μας και η γρήγορη ρύθμιση θα είναι η προίκα του που θα τον συνοδεύσει στο μελλον. Η γλυκοκεντρικη προσέγγιση του ασθενή (δηλαδή το ενδιαφέρον ΜΟΝΟ για ένα καλο ζάχαρο και μια καλη γλυκοζυλιωμενη) είναι πια παρελθόν.

Ο ασθενής οφείλουμε να μας απασχολεί ολιστικά-ανθρωποκεντρικά σαν ένας οργανισμός που απαιτεί την προσοχή μας σε ΠΟΛΛΑ ΟΡΓΑΝΑ ΣΤΟΧΟΥΣ, και μόνο τότε θα πετύχουμε τον σκοπό μας.

Αλλιως μπορεί να έχουμε ασθενείς με ρυθμισμένα ζάχαρα που όμως θα πεθαίνουν από επιπλοκες που θα μπορούσαμε να τους έχουμε βοηθήσει !!! Αν δεν αλλάξουν λοιπόν οι αλγόριθμοι των οδηγιών ισως πρέπει να γίνουμε ……… αιρετικοί και επαναστάτες ….!!!

— ας μην ξεχνάμε βέβαια και την Πιογλιταζονη (=Actos), με πολύ καλη δράση στην μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη και μεταφορά του σπλαχνικού λιπους από την κοιλιακή χώρα στον υποδόριο ιστό-υποδόριο λίπος που δεν έχει την τόσο κακή μεταβολική επίδραση στον οργανισμο μας.

— Και βέβαια εκεί που αποτυγχάνουν τα υπόλοιπα φάρμακα, προσθέτουμε τις νέες εξαιρετικές Ινσουλινες, βασικές ή γευματικες.

— όσον αφορά “τη σωστή ρύθμιση”, όσο μπορούμε πρέπει να ελέγχουμε δυο παραμέτρους

α) χαμηλή ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΤΗΤΑ τιμών γλυκαιμιας, δηλαδή όχι μεσα στην ίδια ημέρα 60-70mg/dl και μετά 250-260mg/dl , που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια ψευδως καλη γλυκοζυλιωμενη (μεσος ορος)

β) έλεγχος ΤΙΡ (Time In Range), δηλαδή έλεγχος οι τιμές γλυκαιμιας να βρίσκονται ανάμεσα στο στόχο 70-180mg/dl και όταν αυτό το επιτυγχάνουμε περισσότερο από το 70% τότε έχουμε καλά αποτελέσματα και απομάκρυνση των επιπλοκων. Απαιτεί μετρητή συνεχους καταγραφής (CGM), κάτι που δυσκολεύει τον έλεγχο ιδίως στους διαβητικούς τυπου 2.

3) Ο στόχος στα λιπίδια για τον ασθενή με μεταβολικό σύνδρομο, πρέπει να είναι η ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ LDL κατά 50%. Και να μην φοβόμαστε ακόμα και αν φτάσει η LDL κάτω από το 50mg/dl. Δεν υπάρχει κίνδυνος που έλεγαν για εγκεφαλικό και αλλά τέτοια θέματα. Η ροσουβαστατινη δείχνει να είναι η ισχυρότερη από τις Στατίνες αλλά και με τις πιθανά συχνότερες παρενέργειες ανάλογα με τη δοσολογία. Η μυοπάθεια είναι μια σπάνια πιθανή σοβαρή παρενέργεια αλλά οι μυαλγίες θα έλεγα ότι είναι αρκετά συχνές στην κλινική πραξη. Απαιτείται να γίνεται εργαστηριακός έλεγχος. Επι αναγκης να μειώνουμε τα δοσολογικά σχήματα μπορούμε να προσθέτουμε Ezetimibe.

– ας έχουμε στο μυαλό μας ότι οι Στατίνες μπορεί να έχουν μια αύξηση της πιθανότητας (μέχρι και 20%) εμφανισης ΣΔ. Αυτό δεν μας πολύ ενδιαφέρει σε κάποιον που έχει ήδη διαβήτη, αλλά ας το υπολογίζουμε σε έναν με προδιαβήτη και ας γνωρίζουμε ότι η Πιταβαστατινη φαίνεται ότι δεν παρουσιάζει αυτή την ανεπιθύμητη δράση !!!

— Επι αποτυχίας ρυθμίσεως υπάρχουν και νέες θεραπειες (PCSK9 αναστολεις που καταστρέφουν τους υποδοχεις της LDL), που ξεφεύγουν αυτής της ενημέρωσης.

ΓΙΑ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΔΕΝ ΕΧΩ ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΩ ΚΑΤΙ ΝΕΟ.

ΤΕΛΕΙΩΝΟΝΤΑΣ ΑΠΛΑ ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΩΣΩ ΚΑΙ ΚΑΤΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΥΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΑΣ, ΤΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥΣ ΤΥΠΟΥ 1

Ζούμε στην καλύτερη εποχή για την φαρμακευτική διαχείριση του ΣΔτ2. Αλλά συγχρόνως ζούμε στην επανάσταση της ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (Artificial Intelligence) που έχει οδηγήσει σε απίστευτα σημεία και τη διαχείριση του ΣΔτ1.

Οι μετρητές Libre, οι μετρητές CGM (συνεχούς καταγραφής), οι αισθητήρες πχ εμφυτεύσιμος για 6 μηνες αισθητήρας senseonics, οι νέες αντλιες και άλλα πολλά όπως η τηλεϊατρική και η άμεση αποστολή δεδομένων μέσω cloud ……..(δύσκολα πράγματα για όσους δεν είναι μυημένοι), έχουν βοηθήσει ώστε η ζωή του διαβητικού τυπου 1 να έχει βελτιωθεί πάρα πολύ.

Βρισκόμαστε 1 βήμα πριν από το ολοκληρωτικά ΤΕΧΝΗΤΟ ΠΑΓΚΡΕΑΣ όπου η αντλία από μόνη της θα αποφασίζει και θα καθορίζει τα πάντα.

Αναμένουμε πολλά νεα στο επόμενο ΕΚΟΜΕΝ, νεα φάρμακα στα σκαριά (πχ διπλό πεπτίδιο GLP1/GIP = tirzepatide, αλλά και άλλες ουσιες πχ το imeglimin και νεες εβδομαδιαίες βασικές Ινσουλινες=icodec).

Η ιατρική προχωράει. Κάθε χρόνο υπολογίζουμε ότι υπάρχει γενικά μια αύξηση νέων γνώσεων κατά 20%. Και ίσως κάποια παλιά ξεπερνιούνται …….Βλέπω καμμιά φορά και κάποια δικά μου παλαιότερα άρθρα με ξεπερασμένες γνώσεις …… Το τρένο τρέχει με μεγάλη ταχύτητα. Όποιος θέλει όμως μπορεί να ανεβεί. Αλλά αυτό, δεν περιμένει κανέναν.

 

Νικόλαος ΓεωργιάδηςΝικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Μοιραστείτε το: