Γλυκαιμικός Δείκτης (ΓΔ) – – Γλυκαιμικό Φορτίο (ΓΦ)

Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Είναι δυο διαφορετικές έννοιες που πολλές φορές δημιουργούν σύγχυση σε πολλούς ασθενείς, διαβητικούς ή απλά σε ανθρώπους που θέλουν να ακολουθήσουν μια σωστή διατροφή ή να προσπαθήσουν να χάσουν βάρος.

1) ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ:

Είναι ένας δείκτης που αξιολογεί την επίδραση των τροφών στο σάκχαρο του αίματος και δείχνει πόσο γρήγορα η κάθε τροφή, αυξάνει τα επίπεδα του σακχάρου, 2-3 ώρες μετά την κατανάλωση της. Έτσι όσο πιο ψηλό ΓΔ έχει μια τροφή τόσο περισσότερο και γρηγορότερα θα αυξηθεί το σάκχαρο μας όταν την καταναλώσουμε και θα χρειαστεί περισσότερη έκκριση ινσουλίνης ο οργανισμός μας, για να επαναφέρει το σάκχαρο μας, στα φυσιολογικά επίπεδα. Με αυτό το τρόπο οι τροφές κατατάσσονται από το 0 – 100 :
— με χαμηλό ΓΔ < 55
— με μέτριο  ΓΔ 56-69 και
— με υψηλό  ΓΔ >70

Ο ΓΔ επηρεάζεται από διάφορες παραμέτρους :

α) Ωρίμανση = όσο πιο ώριμο ένα φρούτο ή λαχανικό μεγαλώνει ο ΓΔ
β) Χρόνος μαγειρέματος = όσο πιο πολύ μαγειρεύονται πχ τα όσπρια ή τα ζυμαρικά, μεγαλώνει ο ΓΔ
γ) Επεξεργασία τροφών = ακατέργαστες τροφές έχουν πιο μικρό ΓΔ (πχ αλεύρι ολικής, ρύζι αναποφλοίωτο κλπ) , ενώ όσο επεξεργασμένες είναι οι τροφές μεγαλώνει ο ΓΔ
δ) Οξύτητα φαγητού = προσθέτοντας λεμόνι ή/και ξίδι, μεγαλώνοντας λοιπόν την οξύτητα, μικραίνουμε τον ΓΔ
ε) Σύνθεση τροφών = όταν συνδυάζονται τροφές με υψηλό ΓΔ μαζί με άλλες με χαμηλό ή με την παρουσία φυτικών ινών ή με περισσότερα λιπαρά (ελαιόλαδο), τότε προκύπτει μια τροφή με καλύτερο-μικρότερο ΓΔ (γι αυτό τα τρόφιμα που περιέχουν υδατάνθρακες πχ φρούτο είναι καλύτερα να το καταναλώνουμε μαζί με γιαούρτι, το ψωμί με λιγο τυρί, τα ζυμαρικά με κρέας κλπ)
ΝΑ ΤΟΝΙΣΟΥΜΕ ότι, ο ΓΔ δεν αναφέρεται σε ”ποσότητα” υδατάνθρακα, δηλαδή τον ίδιο ΓΔ έχουν 100gr μήλο με 1000gr ή με 1000000gr μήλο !!!

2) ΓΛΥΚΑΙΜΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ (ΓΦ):

είναι η ΠΟΣΟΤΗΤΑ του υδατάνθρακα που καταναλώνει κάποιος, τρώγοντας ένα τρόφιμο και συνδυάζεται με το ΓΔ  με έναν μαθηματικό τύπο :

ΓΦ = ΓΔ/100 x περιεκτικότητα τροφής σε Υδατάνθρακα

Άρα ένα τρόφιμο με χαμηλό ΓΔ, αν καταναλωθεί σε μεγάλη ποσότητα θα αποδώσει μεγάλο ΓΦ και το αντίθετο. Οι τροφές κατατάσσονται :
— με χαμηλό ΓΦ < 10
— με μέτριο  ΓΦ 11-19 και
— με υψηλό  ΓΦ > 20

Ο ΣΩΣΤΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΡΟΦΩΝ ΜΕ ΧΑΜΗΛΟ ΓΔ ΚΑΙ ΓΦ, ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ ΜΕ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΑΚΑΤΕΡΓΑΣΤΩΝ ΤΡΟΦΩΝ, ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΚΑΙ ΑΦΘΟΝΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΙΝΩΝ, ΕΣΤΩ ΚΑΙ ΜΕ ΜΙΚΡΕΣ ΠΑΡΕΚΤΡΟΠΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΟΥΝ ΣΤΗ ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΑΛΛΑ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΓΕΝΙΚΑ ΤΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Ή/ΚΑΙ ΥΓΕΙΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ.

Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας