Ιος της γρίπης και αντιϊκά φάρμακα

Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Βρισκόμαστε στο σημείο της πιθανης έξαρσης της ετήσιας επιδημίας της γρίπης, αν και:

– λόγω της πανδημιας του κορονοϊού,
– την προσοχή που επιδεικνύουμε και
– κυριως τη χρήση της μασκας,

τα περιστατικά γριπης είναι πολύ λίγα σε σχέση με προηγούμενα χρόνια.

Φετος ομως, δυστυχως, πολλοί δεν έκαναν το αντιγριπικό εμβόλιο (σαν πολλά φαινεται τους έπεσαν μαζί με τα εμβόλια του SARS-CoV-2) και για αυτό ισως παρουσιαστούν και κάμποσα περιστατικά γριπης.

Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗ ΓΡΙΠΗ Ή ΤΗΝ COVID-19 ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΗ ΜΟΝΟ ΜΕ ΤΗΝ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ
Τα συμπτώματα είναι σχεδον ίδια, αυτά της λοίμωξης του αναπνευστικού (μαζί και με πιθανή συμμετοχή και άλλων συστημάτων πχ διάρροιες, σύγχυση, εξανθήματα κλπ). Ή ακόμα μπορεί να μην είναι ούτε covid ούτε γρίπη και να πρόκειται για μια απλή χειμωνιάτικη ίωση ……. Ευτυχώς υπάρχει και γίνεται σε όλα πια τα εργαστήρια ένα κοινό τεστ που δίνει γρηγορα την απάντηση ποιο μικροβιο είναι υπεύθυνο, ωστε να ξέρει ο γιατρός πως θα πορευθεί θεραπευτικά.

ΑΣ ΜΙΛΗΣΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ ΜΙΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ COVID ΕΧΟΥΜΕ ΧΥΣΕΙ ΤΟΝΟΥΣ ΜΕΛΑΝΙ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΑΙΡΟ.
Χρειάζεται να παίρνουν όλοι θεραπεία με τα αντιικά αντιγριπικά φάρμακα ή μήπως γίνεται και εδώ υπερβολή όπως στα αντιβιοτικά ??? Και ποιος φταίει, ο γιατρός, ο φαρμακοποιος, ο ασθενης ή όλοι, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο. Μάλλον το τελευταίο ………..

Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Η γρίπη οφείλεται στους ιούς της γρίπης κυρίως τύπου Α (γνωστοί υπότυποι Η1Ν1 και Η3Ν2) και τύπου Β. Τα συμπτώματα είναι κοινά και για τους δυο. Η πιο βαριά συχνή επιπλοκή είναι η πνευμονία αλλά ευτυχώς σε μικρό ποσοστό ανάλογα με όσους νοσούν. Η θνησιμότητα κοντά στο 0,02% κυρίως σε άτομα υψηλού κινδυνου (που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η γρίπη είναι μια ΙΩΣΗ, λίγο πιο βαρειά από τις συνηθισμένες ιώσεις της εποχής. Έχουμε μιλήσει για την κλινική εικόνα, ας μην αναφερθούμε ξανά.

Όσον αφορά τη θεραπεία της, σαν ίωση είναι αυτοϊάσιμη στις περισσότερες των περιπτώσεων και η δική μας παρέμβαση περιορίζεται στα αντιπυρετικά και αποσυμφορητικά. Σε κάποιες όμως περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να χορηγήσουμε αντιικά φάρμακα και αυτά είναι
– το TAMIFLU (oseltamivir) για χρήση από το στόμα και
– το RELENZA (zanamivir) σε εισπνεόμενη μορφή.
Πρέπει να πάρουν όλοι όσοι έχουν γρίπη θεραπεία ??? Όχι βέβαια.

ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΠΑΡΟΥΝ:
— Αρχικά να τονίσω ότι δεν είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί test – rapid ή PCR μοριακός έλεγχος για να αποφασίσει ο γιατρός τη χορήγηση αντιικών φαρμάκων !!! Αν έχουν γίνει και είναι θετικά, τότε απλά υπάρχει και η επιβεβαίωση της διάγνωσης. Αν όμως το rapid test είναι αρνητικό, ο γιατρός αν κρίνει ότι πρέπει να δώσει αγωγή θα το αγνοήσει μια και μπορεί στο 30% των περιπτώσεων να δείξει ψευδώς αρνητικά στοιχεία. Αν υπάρχει ανάγκη επιβεβαίωσης τότε πρέπει να γίνει ο μοριακός έλεγχος του ρινοφαρυγγικου επιχρησματος ή ο έλεγχος από τον ορό του ασθενούς, που έχει μεγαλύτερη ευαισθησία (ακρίβεια αποτελέσματος) σε σχέση με το rapid test.
— θα πάρουν τα άτομα που νοσούν και κινδυνεύουν από σοβαρές επιπλοκες δηλαδή όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα όπως άσθμα ή άλλες πνευμονοπάθειες, οι καρδιοπαθείς, οι διαβητικοι, οι πολύ παχύσαρκοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι κλπ
— θα πάρουν όσοι από την αρχή εκδηλώνουν βαρειά νόσο με πολύ ψηλό πυρετό και πιθανως εκδηλώσεις πλην του αναπνευστικού και από αλλά συστήματα όπως εμετούς, διάρροιες, υπνηλία και σύγχυση κλπ
— όσοι αναγκάζονται να νοσηλευτούν πχ για πνευμονία ή άλλη επιπλοκή
— σε οποία άλλη περίπτωση κρίνει ο γιατρός πως πρέπει να δοθεί θεραπεία

Είναι πολύ σημαντικό η θεραπεία να ξεκινάει όσο το δυνατόν συντομότερα ( τις 2 πρώτες ημέρες) γιατί τότε προφέρει πραγματική βοήθεια και ελαττώνει τον κίνδυνο των επιπλοκών. Βέβαια στην ανάγκη χορηγείται ούτως ή άλλως και αργότερα.

Οι πιο υγιείς όμως δεν χρειάζεται να πάρουν αγωγή όταν νοσήσουν από γρίπη.

Το TAMIFLU χορηγείται από ηλικίας 1 έτους στα παιδιά σε χάπια των 30mg ή 45mg και πάνω από 12 χρόνων 75mg σε δόση δυο φορές την ημέρα. Η δόση ιδιως στα παιδιά καλό είναι να καθορίζεται από τον γιατρό.
Το Relenza σε εισπνεόμενη μορφή, χορηγείται μετά την ηλικία των 7 ετών και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε ασθενείς με χρόνια αναπνευστικά ή καρδιακά νοσήματα.
Η θεραπεία διαρκεί συνηθως 5 ημερες αλλά μπορεί να παραταθεί για άλλες 5 στην ανάγκη.
Τα αντιικά για τους ιούς της γριπης χορηγούνται και στις έγκυες μια που οι μελέτες δεν έδειξαν καμία επιβάρυνση του εμβρύου, ενώ η ίδια η γρίπη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή νόσο μέχρι και τον θάνατο στις έγκυες γυναίκες !!!!
Είναι σημαντικό αν κοντά στον άρρωστο υπάρχει άτομο που ο γιατρός κρίνει ότι πρέπει να πάρει προφύλαξη (στενή επαφή), τότε χορηγείται Tamiflu 75mg (ή μικρότερη δόση για παιδιά) – 1 χαπι ημερησίως για 10 ημερες !!!
Το Tamiflu χορηγείται συνηθως μετά τη λήψη τροφής για να αποφύγουμε πιθανές στομαχικές διαταραχές.

Φίλοι μου, είναι αλήθεια ότι μπορεί υπάρχουν ελλείψεις φαρμάκων. Είναι αλήθεια ότι ίσως, όταν χρειάστηκε στο παρελθόν ή και τώρα, τα φαρμακεία να μην έχουν αποθέματα του Tamiflu και οι προμηθευτές τους αδυνατούν να τους φέρουν τόσα όσα μπορεί να απαιτεί η ζήτηση.

Όμως πρέπει να πούμε επίσης ότι συχνά γίνεται υπέρ-χρήση του φαρμάκου ακόμα και σε πιό ήπια περιστατικά. Και ακόμα χειρότερα πολλοί τρεχουν από φόβο να το προμηθευτούν, αδειάζοντας κατά καιρούς τα ράφια των φαρμακείων χωρίς καν να είναι άρρωστοι, μήπως και το έχουν ανάγκη αργότερα. Ετσι όμως η έλλειψη μεγαλωνει και πολύ πολύ συχνά μπορει να μην το βρίσκουν αυτοί που το έχουν πραγματικά ανάγκη !!!

Πρέπει να σταματήσει να μπορεί κανείς να πάρει από τα φαρμακεία ότι του κατέβει, χωρίς ιατρική συνταγή. Εδώ έγινε ένα βήμα μιά και απαγορεύεται πλέον να πάρει κάποιος το σκεύασμα χωρίς συνταγή. Βέβαια παντού και πάντα βρίσκονται …….. παράθυρα !!!

Ελπίζω να φανούν χρήσιμα όσα είπαμε εδώ μαζί. Μακάρι να μην έχουμε και φέτος (όπως δεν είχαμε και πέρσι) περιστατικά επιδημίας γρίπης. Όμως εμείς οι γιατροί οφείλουμε να το έχουμε στο μυαλό μας. Ας το έχετε λοιπόν και εσείς οι ασθενείς. Επικοινωνείστε με τον θεράποντα ιατρο σας και πάρτε τις σωστές οδηγίες. Η γνώση είναι δύναμη !!!

Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας