Μονοκλωνικά αντισώματα – Θεραπείες και σύγχυση λόγω άγνοιας

Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Με ρωτάνε πολλοί φίλοι μου για τα ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ και παρατηρώ ότι υπάρχει μια σχετική σύγχυση. Ιδιαίτερα τώρα με την ευκαιρία της πανδημίας ακούμε τόσα πολλά για αυτά τα ”μαγικά” αντισώματα και αρκετές φορές τα πράγματα μπλέκουν περισσότερο.

– “πήρε θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα (ας τα λέμε ΜΑ) ο ένας”, “γιατί δεν πήρε ο άλλος“,  “έχουμε ή όχι να δώσουμε“, “δίνουν σε όποιον θέλουν και όχι σε όλους“, ………. Χαμός !!!

Επομένως θα προσπαθήσω με απλά και κατανοητά λόγια να ξεκαθαρίσω το τοπίο.

Ας ξεκινήσουμε με το ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

Όταν ο οργανισμός μας δεχτεί επίθεση από κάποιον ξένο παράγοντα (μικρόβιο, τοξίνη, καρκινικό κύτταρο κλπ) αυτό το ονομάζουμε ΑΝΤΙΓΟΝΟ και το αμυντικό μας σύστημα αντιδρά μα την παραγωγή όπλων που λέγονται ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ. Τα αντισώματα, πάνε και ενώνονται με τα αντιγόνα, τα μπλοκάρουν και μας προστατεύουν από τον επιβλαβή ξένο επιθετικό παράγοντα. Όμως τα αντιγόνα που έχει πχ ένα μικρόβιο είναι πολλά και όχι μόνο ένα και έτσι και ο οργανισμός μας παράγει πολλά αντισώματα που το καθένα πάει και συναντάει και μπλοκάρει το αντίστοιχο δικό του αντιγόνο.
Αν
– το ανοσοποιητικό μας μπορεί να φτιάξει σε πάρα μα πάρα μα πάρα πολλά αντίγραφα μόνο ΕΝΑ συγκεκριμένο αντίσωμα ή
– στο εργαστήριο μπορέσουμε να παράγουμε ΕΝΑ συγκεκριμένο αντίσωμα σε πολύ μεγάλη ποσότητα,
= αυτό είναι μια σειρά ενός ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΟΥ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΟΣ και σημειώνεται με την ορολογία mAb ή moAb (monoclonal Antibody)

Ας δούμε ένα παράδειγμα τώρα με τον SARS-CoV-2 :

1) Όταν κάνουμε ένα εμβόλιο mRNA, δίνουμε εντολή στα δικά μας κύτταρα να φτιάξουν ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΚΟΜΜΑΤΙ ΤΟΥ ΙΟΥ, ΤΗΝ ΠΡΩΤΕΪΝΗ S ΤΗΣ ΑΚΙΔΑΣ-SPIKE (ΑΝΤΙΓΟΝΟ) και στη συνέχεια ΤΟ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΜΑΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΞΕΝΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΚΑΙ ΦΤΙΑΧΝΕΙ ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΙΔΙΟ ΑΝΤΙΣΩΜΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ. Με αυτόν τον τρόπο, ουσιαστικά με τον εμβολιασμό μας, οδηγούμε το ανοσοποιητικό μας να φτιάξει μόνο του μια σειρά ΕΝΟΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΟΥ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΟΣ που θα βρει τον ιό αν πάει να μας μολύνει και θα τον μπλοκάρει μην επιτρέποντας την μόλυνση. Για αυτό και αν ψάχνουμε να δούμε τι αντισώματα έχει κάνει το εμβόλιο, πρέπει να ψάχνουμε το συγκεκριμένο IgG-S-RBD, αλλιως δεν βρίσκουμε άλλο. Το κακό είναι ότι μετά από μερικούς μήνες αυτή η παραγωγή μειώνεται και έτσι αν δεν κάνουμε μια αναμνηστική δόση, τα αντισώματα σιγά σιγά λιγοστεύουν.

Το κακό είναι ότι μετά από μερικούς μήνες αυτή η παραγωγή μειώνεται και έτσι αν δεν κάνουμε μια αναμνηστική δόση, τα αντισώματα σιγά σιγά λιγοστεύουν.

2) η φαρμακοβιομηχανία κατάφερε να φτιάξει στο εργαστήριο τέτοια μονοκλωνικά αντισώματα, ώστε να τα έχουμε έτοιμα σε περίπτωση μόλυνσης από τον ιό (πχ τα μονοκλωνικά που όλοι έχουμε ακούσει ότι πήρε ο πρώην πρόεδρος Τραμπ). Και πλέον όπως έχουμε ακούσει, ήδη και στην Ελλάδα έχουμε παραλάβει 2000 δόσεις από αυτά.
Στην ουσία, αυτά που φτιάχνονται βιοτεχνολογικά είναι αυτά που ακούμε και ξέρουμε ως ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ.
Πριν συνεχίσω να τονίσω ότι στο εργαστήριο έχουμε φτιάξει διάφορα μονοκλωνικά αντισώματα (όχι μόνο για τον SARS-CoV-2) που χρησιμοποιούμε σε πολλές άλλες ασθένειες (θα καταλάβετε γιατί κάνω αυτή την επεξήγηση)

ΤΩΡΑ ΛΟΙΠΟΝ ΠΟΥ ΚΑΤΑΛΑΒΑΜΕ ΚΑΠΟΙΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΑΣ ΠΑΜΕ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΚΑΙ ΝΑ ΕΞΗΓΗΣΟΥΜΕ
– τι θεραπείες γίνονται στα νοσοκομεία
– ποιος παίρνει τι
– γιατί άλλα νομίζει ο κόσμος και άλλο ισχύει στην πραγματικότητα

ΕΡΩΤΗΣΗ : όλα τα ΜΑ που δίνονται στο Νοσοκομείο αν κάποιος έχει κολλήσει COVID-19 είναι θεραπεία εναντίον του ιού που είδαμε πιο πάνω ???
ΑΠΑΝΤΗΣΗ : ΟΧΙ  !!!

Εδώ λοιπόν γίνεται όλη η σύγχυση.

– Όπως είδαμε, ενώ το ΕΜΒΟΛΙΟ παρέχει προστασία μέσω πρόληψης, πριν καν κολλήσει κανείς από τον ιό, ΤΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ χρησιμοποιούνται αφού κανείς έχει κολλήσει τον ιό και ήδη νοσεί !!!

Ενώ το ΕΜΒΟΛΙΟ παρέχει προστασία μέσω πρόληψης, πριν καν κολλήσει κανείς από τον ιό, ΤΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ χρησιμοποιούνται αφού κανείς έχει κολλήσει τον ιό και ήδη νοσεί 

– Για να πάρει κανείς τη θεραπεία με τα ΜΑ, πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις
α) να έχει επιβεβαιωμένο PCR +
β) να είναι στις πρώτες 5 ημέρες της νόσου και να μην χρειάζονται νοσηλεία σε αυτή τη φάση (μηχανική υποστήριξη αναπνοής)
γ) να ανήκει σε άτομα που κινδυνεύουν από σοβαρή νόσο (ανοσοκατεσταλμένοι, παχύσαρκοι, κλπ κλπ)
δ) να είναι ενήλικας (ή άνω των 12 ετών)

– Άρα αν έχω εγώ στο ιατρείο μου 100 ασθενείς με COVID-19 και εξ αυτών οι 10 ανήκουν στο γκρουπ υψηλού κινδύνου, θα τους στείλω στο νοσοκομείο γρήγορα, θα πάρουν μια δόση ΜΑ εκεί και ΘΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΟΥΝ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥΣ. Από αυτούς το 70-80% φαίνεται πως θα γλυτώσει τη βαρειά νόσο. Μακάρι να υπήρχαν και για τους 100 αλλά δυστυχώς ………….. δεν υπάρχουν

ΝΑΙ ΑΛΛΑ ΕΓΩ ΑΚΟΥΣΑ ΟΤΙ Ο ΑΛΛΟΣ ΠΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΟΤΑΝΕ ΠΗΡΕ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕ ΜΑ ΚΑΙ ΕΣΥ ΜΑΣ ΛΕΣ ΟΤΙ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΔΕΝ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ………..

Θυμάστε τι είπαμε πιο πάνω ? Ότι εκτός από τα ”αντι-ιικα ΜΑ”, έχουμε και άλλα ΜΑ που χρησιμοποιούμε.
Κατά τη διάρκεια της νόσου COVID-19, θα έχετε ακούσει ότι μπορεί ο οργανισμός να παρουσιάσει μια ”υπερφλεγμονώδη αντίδραση” με την ονομασία ΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΚΥΤΤΑΡΟΚΙΝΩΝ και στην προσπάθεια του ανοσοποιητικού μας να σκοτώσει τον ιό, σε σκοτώνει και εσένα !!! Όταν λοιπόν εμφανιστεί ή για να μην εμφανιστεί αυτό το κακό σύνδρομο, υπάρχουν μονοκλωνικά αντισώματα που μπλοκάρουν αυτές τις βλαβερές κυτταροκίνες.
Θυμόσαστε τι είχαμε πει στην αρχή ? Ότι το κάθε αντίσωμα πάει και μπλοκάρει μία ουσια (αντιγόνο) για να την αδρανοποιήσει. Έτσι και εδώ. Αυτή η θεραπεία με ΜΑ που δεν είναι θεραπεία εναντίον του ιού, αλλά εναντίον των ουσιών που προκαλούν την υπεραντίδραση, μπόρεσαν να σώσουν τη ζωή σε πολλούς που τη χρειάστηκαν.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΤΑ ΜΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ (και κάποια ακόμα μαζί)

1) ΑΝΤΙ-ΙΙΚΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ
– bamlanivimab+etesivimab (LILLY)
– casirivimab+imdevimab (REGENERON)
– regdanvimab (CELLTRION)
– sotrovimab (GLAXOSMITHKLEIN)
= αυτά λοιπόν παρέχουν ”παθητική ανοσία” (ενεργητική είναι αυτή που έχει από μόνος του ο οργανισμός μας), συνδέονται στην πρωτεϊνη S της ακίδας και περιορίζουν την εξέλιξη της νόσου σε κάποιον που έχει ήδη μολυνθεί. Ο ασθενής μας τα παίρνει και πάει σπιτι του !!!

2) ΑΝΟΣΟΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ – ΑΝΟΣΟΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΑ
– tocilizumab (ROCHE)
– lenzimulab (HUMANINGE)
[αλλά και τα baricitinib (LILLY) και anakinra (SWIDISH BIOVITRUM)]
Αυτά ο ασθενής μας τα παίρνει ενώ νοσηλεύεται στο νοσοκομείο (και μάλιστα ισως και σε δύσκολες καταστασεις).

Αυτά λοιπόν, έγραψα και τα ονόματα των εταιρειών για να τις τιμήσω για την έρευνα και τη βοήθεια που έχουν προσφέρει (άσχετα αν μερικοί λένε ότι έχουν ή θα θησαυρίσουν από αυτά τα φάρμακα). Και να μην ξεχνάμε ότι θεραπευτικά, έχουμε στη φαρέτρα μας και το χάπι της MERCK – Molnupiravir και έπονται και της Pfizer (PF-07321332) και ALTEA (AT-527).

Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας