ΖΩΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗΝΕΑΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Οι ανάπηροι ως «αντικείμενα παραγωγής οίκτου». Ένα σχόλιο για την ταινία « Ο αδελφός μου»

Της Ελένης Μπαρμπαλιά

Δεν πάνε πολλές ημέρες που η ταινία μικρού μήκους «Ο αδελφός μου» έγινε viral στο διαδίκτυο.

Στην πρώτη θέαση της ταινίας τα συναισθήματα ανάμικτα . Επιτέλους κάποιος να δείξει την πραγματικότητα. Επιτέλους κάποιος ή κάποιοι έβαλαν το λιθαράκι τους μπας και συνειδητοποιήσουμε ότι  οι πόλεις αυτής της χώρας  είναι αφιλόξενες στους κινητικά ανάπηρους που κινούνται με ΑΜΑΞΙΔΙΟ και ΟΧΙ ΚΑΡΟΤΣΙ. Με καρότσι κουβαλάν οι νοικοκυραίοι τα καλούδια –  προϊόντα από την λαϊκή. Άσε που τη λέξη καρότσι ας την προσέξουν ακόμη και έμπειροι δημοσιογράφοι τηλεόρασης, ραδιοφώνου έως και διαδικτύου. Και να μέναμε στο καρότσι πάει καλά. Αλλά το δημοσιογραφικό δυναμικό της χώρας έχει έφεση στο γλωσσάρι  που χτυπάει  κομματάκι πιο πολύ στο θυμικό. Έτσι χρησιμοποιείται κι από τον τελευταίο ημιμαθή δημοσιογραφίσκο  το κλισέ « καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι»!!! Ε ναι, είναι κάτι ανάλογο με εμάς τους διαβητικούς, που κάποιοι άλλοι έξω από εμάς, θέλουν να μας πείσουν ότι ο διαβήτης είναι ένας «σωστός τρόπος» ζωής που θα πρέπει να τον ακολουθούν όλοι!

Και όσο περνούσαν οι ώρες άρχισαν οι σκέψεις και τα ερωτήματα για το viral ταινιάκι. Το είδαν εκατομμύρια!  Σούπερ λοιπόν!  Και καρφώνονται μια μια οι σκέψεις: Λες το  viral το ταινιάκι να αλλάξει τον ωχαδελφισμό της ελληνικής κοινωνίας; Το και δε βαριέσαι μωρέ, εγώ θα αλλάξω τον κόσμο;

Και μετά από αυτό το σούπερ ταινιάκι,  τι μέλλει γεννέσθαι;  Ο καθένας από εμάς θα πάρει ένα λοστό και θα μπουκάρει στους δρόμους της πόλης να σπάει τα τραπεζοκαθίσματα, που οι «καλοί» δημαρχαίοι τα κοστολογούν με υπέρογκα δημοτικά τέλη; Έστησαν μπαράκια κι έστρωσαν μπαροπάγκους και τραπεζοκαθίσματα  σε όλη την Πατριάρχου Ιωακείμ. Ας μην μιλήσουμε για το Παγκράτι. Από πιτσιρίκα θυμάμαι τα πεζοδρόμια σε κατάληψη. Όχι από οργισμένα νιάτα. Από άνεργους νεολαίους που και πίνουν τον καφέ αφήνοντας  τον αφρό τελευταίο μπας και σκοτώσουν το τρίωρο.  Στο σπίτι μην μείνουν γιατί η κατάθλιψη τσακίζει τον άνεργο.  Άσε στη γειτονιά μου στου Ζωγράφου και στο Γουδί. Τόσοι δημαρχαίοι περάσανε. Κανείς τους δεν γνώριζε ή δεν γνωρίζει ότι υπάρχει νομοθεσία και υπουργικές αποφάσεις που θέτουν ακριβώς τα όρια που πρέπει να είναι ελεύθερα τα πεζοδρόμια για την κίνηση πεζών και εμποδιζόμενων ατόμων όπως κινητικά αναπήρων, ηλικιωμένων μανάδων με τα παιδιά τους κ.α. Ψάχνονται βλέπεις με μελέτες για την αστική κινητικότητα και πως θα σχεδιάσουν την προσβασιμότητα. Εδώ γελάμε.

Και μήπως αυτοί οι εκατοντάδες χιλιάδες θεατές που πάτησαν το σηκωμένο χεράκι στο διαδίκτυο θα θυμούνται και θα έχουν αποκτήσει συνείδηση να μην πιούν τον καφέ τους στο γνωστό στέκι που πίνουν το καφεδάκι τους , αυτό που βγάζει τα τραπεζοκαθίσματα δίπλα στα κιγκλιδώματα του Αβραμόπουλου;

Και ευτυχώς οι σκέψεις μου μπήκαν στη τους σωστή διάσταση με την δημοσίευση ακόλουθου κειμένου από τον  ανάπηρο ακτιβιστή –Σκηνοθέτη Αντώνη Ρέλλα:

« Ο Παπαδουλάκης στην ταινία του αναπαράγει την θεωρία της «προσωπικής τραγωδίας», επιλεγεί την παθητική εκδοχή του ανάπηρου υποκείμενου (ανάπηρο κορίτσι), τοποθετεί την λύση μέσα από την αντίδραση του μη ανάπηρου αδελφού(μη ανάπηρο αγόρι) και εκτοξεύει το inspiration porn* σε άλλα επίπεδα.

Όντως οι ανάπηρες/οι είναι αδύναμοι να αξιοποιήσουν όλες τις δυνατότητές τους εξαιτίας του καταπιεστικού αντίκτυπου μιας μη ανάπηρης κοινωνίας, η οποία λειτουργεί με τους όρους της ελεύθερης αγοράς και των οξύτατων κοινωνικοοικονομικών αντιθέσεων, όπου μια ισχυρή ηγεμονεύουσα τάξη κυριαρχεί, μεταξύ άλλων και επί των ανίσχυρων αναπήρων. Έτσι, η ευθύνη της αλλαγής τοποθετείται μάλλον στην κοινωνία παρά στα ανάπηρα άτομα. Τα ανάπηρα άτομα παύουν να αποτελούν το αντικείμενο της επέμβασης και επανατοποθετούνται ως υποκείμενα στη δική τους ζωή. Αυτή είναι η θέση του θεωρητικού και θεμελιωτή της σπουδής της αναπηρίας, Mike Oliver και δημιουργού του κοινωνικού μοντέλου της αναπηρίας. Ο Παπαδουλάκης στο έργο του αποτυπώνει την κυρίαρχη αντίληψη, τον «πολιτισμικό ιμπεριαλισμό» για τις δικές μας ζωές. Έχει κάθε δικαίωμα να το πράξει όπως έχω και εγώ το δικαίωμα να τον κρίνω. Το «πρόβλημα» αγαπητέ συνάδελφε δεν βρίσκεται απαραίτητα στις καθημερινές πράξεις των σωματικά ικανών είτε ως προκατάληψη, είτε ως εκδήλωση εχθρικών κοινωνικών συμπεριφορών. Εντοπίζεται κυρίως στις θεσμοποιημένες πρακτικές της κοινωνίας.

*inspiration porn

Το “ Inspiration porn” είναι μια εικόνα ενός ανάπηρου ατόμου που παίζει τον ρόλο της έμπνευσης για τα μη ανάπηρα άτομα. Η παρεμπόδιση σε θεμελιώδη πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα δεν μπορεί να αποτελεί έμπνευση. Δεν υπάρχουμε για να εμπνεύσουμε ΚΑΝΕΝΑΝ. Τα ανάπηρα άτομα δεν είναι εργαλεία για να γίνουν οι μη ανάπηροι «καλύτεροι άνθρωποι». Ο λόγος που ονομάζεται το φαινόμενο «Inspiration porn» είναι επειδή αντικειμενοποιεί τα ανάπηρα άτομα όπως το πορνό αντικειμενοποιεί τις γυναίκες. Ο όρος «Inspiration porn» είναι σχετικά πρόσφατος αλλά έχει σημασία να κατανοήσουμε ότι οι εμπειρίες των ανάπηρων σε όλο τον πλανήτη καταλήγουν στα ίδια ή παρόμοια συμπεράσματα. «Εργοστάσιο παραγωγής οίκτου» αποκαλούσαν οι τυφλοί το 76 τον Οίκο Τυφλών. Στην ίδια λογική και η ακτιβιστική οργάνωση «Τα ορφανά του Τζέρι» που στράφηκαν ενάντια στον φιλανθρωπικό τηλεμαραθώνιο του MDA Labor Day Telethon και του διάσημου κωμικού Τζέρι Λιούις. Ασφαλώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι και ο φιλόσοφος/παιδαγωγός Λεβ Βιγκότσκι διατύπωσε την θέση του για τον «μύθο της αναπηρικής δυστυχίας» τον ρατσιστικό μύθο που θέλει το ανάπηρο άτομο απριόρι δυστυχισμένο.

Και για να έχετε ολοκληρωμένη άποψη εδώ το viral ταινιάκι που θα επιμορφώσει και θα  ευσθητοποιήσει όλους τους  συμπολίτες μας.  Και η ζωή συνεχίζεται αλλά πως;

 

Μοιραστείτε το: