ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ-ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΑ

Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης

Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

 

Ο καρκίνος είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό ΜΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ, τα οποία προκύπτουν είτε από γονιδιακές μεταλλάξεις (γενετικός παράγοντας) είτε από την επίδραση περιβαλλοντικών καταστάσεων πχ κάπνσμα, τοξικές ουσίες κλπ (επιγενετικοί παράγοντες).

Φαίνεται όμως ότι κάποια νοσήματα, μέσω παθοφυσιολογικών μηχανισμών προάγουν την καρκινογένεση. Έτσι, σε αυτές τις καταστάσεις η εμφάνιση της καρκινικής νόσου είναι πιο συχνή.
Δυο νοσήματα που σχετίζονται ιδιαίτερα στενά και παρουσιάζουν αυξημένη επίπτωση με πολλούς καρκίνους, είναι η ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ και ο ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ (τύπου 2). Και οι δυο αυτές παθολογικές μεταβολικές καταστάσεις, τις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάζουν μια μεγάλη αύξηση και μας έχουν αναγκάσει να τις χαρακτηρίσουμε ως χρόνιες επικίνδυνες πανδημίες. Πολλές πρόσφατες μελέτες λοιπόν αποδεικνύουν ότι η παχυσαρκία και ο διαβήτης αποτελούν σοβαρούς παράγοντες κινδύνου για καρκίνο. Η ύπαρξη δε αυτών των νοσημάτων, χειροτερεύει την πρόγνωση μετά την εμφάνιση του καρκίνου.

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
– σκεφτείτε ότι περισσότεροι από 1 στους 3 ανθρώπους στον κόσμο είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και μέχρι το 2050 οι υπέρβαροι-παχύσαρκοι θα είναι περισσότεροι από τους νορμοβαρείς. Απο το 1980 μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τον ΠΟΥ η παχυσαρκία έχει υπερδιπλασιαστεί. Στις ΗΠΑ σχεδόν το 35-40% είναι παχύσαρκοι. Στην Ευρώπη, το 59% είναι υπέρβαροι και το 18% είναι παχύσαρκοι. Στην Ελλάδα το 30% των γυναικών είναι παχύσαρκες και μάλιστα έχουν την υψηλότερη θέση στην ΕΕ και οι άνδρες κι αυτοί κοντά στο 30% βρίσκονται στη δεύτερη θέση στην ΕΕ. Και δυστυχώς 20-25% παιδιά (κυρίως κορίτσια) είναι υπέβαρα-παχύσαρκα. Σημαντικό είναι επίσης ότι ενώ στο παρελθόν η παχυσαρκίς ήτανε πιο συχνή στις εύπορες κοινωνικές τάξεις, τώρα εμφανίζεται και στις φτωχές κοινωνίες.
Οι μελέτες δείχνουν ότι όσο αυξάνει το σωματικό βάρος ενός ανθρώπου, αυτός είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας και στα δυο φύλα για εμφάνιση καρκίνου. Και η σχέση γίνεται μεγαλύτερη αν συνυπάρχουν μεταβολικά νοσήματα όπως ο διαβήτης. Αν και ο καρκίνος είναι πιο συχνός σε μεγαλύτερες ηλικίες, η άνοδος της παιδικής παχυσαρκίας μετατοπίζει πολλούς καρκίνους ακόμα και σε νεαρά άτομα με BMI>30.
Μελέτη σε 1.000.000 ενήλικες στις ΗΠΑ συσχέτισε το BMI με τους θανάτους από καρκίνο και διαπίστωσε ότι οι παχύσαρκοι είχαν 40-80% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο μαστού, ήπατος, παχέος εντέρου, νεφρού, λέμφωμα, πολλάπλό μυάλωμα και καρκίνο προστάτη.
Πάντως επειδή η παχυσαρκία είναι ένας ”αποτρέψιμος” παράγοντας καρκίνου (όπως πχ και το κάπνισμα, δλδ παράγοντες που μπορούμε να επηρεάσουμε και να αλλάξουμε), πρέπει να γίνουν προσπάθειες στη διατροφή, στην άσκηση αλλά και στη θεραπεία (φαρμακευτική και χειρουργική) σε ατομικό αλλά και κοινωνικοπολιτικό επίπεδο.

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ
Ο διαβήτης είναι μια σύγχρονη διαρκής πανδημία και παγκόσμια οι διαβητικοί ίσως πλησιάζουν τα 700 εκατομμύρια (και αυτοί είναι μόνο όσοι το γνωρίζουν….). Στην Ελλάδα σχεδόν το 7% (ή κατ΄άλλους το 10%) είναι διαβητικοί. Επίσημοι φορείς δηλώνουν ότι μέχρι το 2030 λόγω της συνεχούς αύξησης, πάνω από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού θα έχει πρόβλημα με τον διαβήτη.
Επίσης αν και πρώτη αιτία θανάτου των διαβητικών είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα (ακόμα), με δεύτερη αιτία τους καρκίνους, φαίνεται ότι λόγω των σωστών προσπαθειών εκπαίδευσης αλλά και τις νέες καρδιο-προστατευτικές θεραπείες, ο καρκίνος μάλλον θα αποτελέσει την πρώτη αιτία θανάτου των διαβητικών.
Μελέτη επί 26 χρόνια σε διαβητικούς και των δυο φύλων, έδειξε αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο ήπατος, χοληφόρων, παγκρέατος, παχέος εντέρου, μαστού, ενδομητρίου, στοματοφέρυγγα και άλλους. Και η θνησιμότητα από καρκινοπάθεια στους διαβητικούς ήταν μεγαλύτερη σε σχέση με τους μη διαβητικούς.

ΟΙ ΠΙΟ ΣΥΧΝΟΙ ΚΑΡΚΙΝΟΙ
— ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
μαστού (μετά την εμμηνόπαυση), παχέος εντέρου, ενδομητρίου, ωοθηκών, οισοφάγου, νεφρού, παγκρέατος, ήπατος, χοληδόχου κύστεως, στομάχου, θυρεοειδούς, πολλαπλό μυάλωμα, μηνιγγίωμα
— ΣΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ
παγκρέατος, ήπατος, ενδομητρίου, παχέος εντέρου, ουροδόχου κύστεως, μαστού, μη Hodgkin λέμφωμα, στομάχου, τραχήλου μήτρας
Πάντως η παχυσαρκία ευθύνεται για διπλάσια περιστατικά καρκίνου απ΄ότι ο σακχαρώδης διαβήτης και ακόμα και υπέβαρος να είναι κανείς κινδυνεύει περισσότερο από τα φυσιολογικά άτομα.

ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΠΡΟΑΓΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΡΚΙΝΟΠΑΘΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΔΙΑΒΗΤΗ
Η σχέση αυτών των μεταβολικών νοσημάτων με τον καρκίνο είναι αρκετά τεκμηριωμένη, αλλά οι μοριακοί και βιολογικοί μηχανισμοί χρήζουν περισσότερων διευκρινήσεων και μελετών.
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εξέλιξη του ΚΑΡΚΙΝΟΥ είναι:
— η ΥΠΕΡΙΝΣΟΥΛΙΝΑΙΜΙΑ σαν αποτέλεσμα της Αντίστασης στην Ινσουλίνη (αλλά και από ινσουλινοεκκριτικά πχ σουλφονιλουρίες) είναι ένας παράγοντας που ευνοεί τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό
— πολλοί καρκίνοι υπερεκφράζουν υποδοχείς ινσουλίνης και λόγω της υπερινσουλιναιμίας διεγείρονται σε συνεχή πολλαπλασιασμό
— υπερπαραγωγή ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΜΟΡΦΟΥ ΑΥΞΗΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ (IGF-1), ο οποίος μεταφέρει ινσουλινικά μηνύματα στον πυρήνα, ευνοώντας τον κυτταρικο πολλαπλασιασμο (και τις μεταστάσεις), αλλά και αναστέλλει τον κυτταρικό θάνατο (απόπτωση) των καρκινικών κυττάρων.
— επίσης η αυξημένη ινσουλίνη οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων τα οποία μέσω χημικής αντίδρασης στον υπερλειτουργικό λιπώδη ιστό (αρωματοποίηση), μετατρέπονται σε οιστρογόνα με επίδραση στους ορμονοεξαρτόμενους καρκίνους (πχ μαστού)
— η ΥΠΕΡΓΛΥΚΑΙΜΙΑ από μόνη της είναι επιβαρυντικός παράγοντας μια και τα καρκινικά κύτταρα προσλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες που χρησιμοποιούν στον μεταβολισμό τους
— η αυξημένη γλυκόζη προσκολάται σε πρωτεϊνες και άλλα δομικά στοιχεία (πχ νουκλεοτίδια κλπ) και δημιουργεί τις ΓΛΥΚΟΤΟΞΙΝΕΣ (AGES) και μέσω οξείδωσης οδηγούν σε χρόνια φλεγμονή, οξειδωτικό στρες, προάγοντας προκαρκινικές διαδρομές
— ο υπερδραστήριος λιπώδης ιστός (κυρίως το σπλαχνικό λίπος), παράγει ΛΙΠΟΤΟΞΙΝΕΣ-φλεγμονώδεις κυτταροκίνες όπως IL-6, IL-1β, TNF-α, MCP-1 κλπ, δημιουργώντας μια πρόδρομη προκαρκινική κατάσταση χρόνιας φλεγμονής
— επίσης ο λιπώδης ιστός παρουσιάζει μια διαταραχή ορμονικών εκκρίσεων (πχ αυξημένη ρεζιστίνη, ελαττωμένη αδιπονεκτίνη κλπ) που προάγουν νοσογόνες καταστάσεις
— ρόλο παίζει και η χρόνια δυσλιπιδαιμία και
— το ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ (microbiota) παρουσιάζει μεταβολή τόσο ποσοτική αλλά και ποιοτική, ευνοώντας τη χρόνια φλεγμονή

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
— οι διαβητικοί και παχύσαρκοι ασθενείς παρουσιάζουν μεταβολικές και ορμονικές διαταραχές που καταλήγουν σε χρόνια φλεγμονή και ευνοϊκή επίδραση στον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, με αποτέλεσμα μια πιθανή προκαρκινική ή καρκινική διαδρομή
— οι καινούργιες θεραπείες που αντιμετωπίζουν ολιστικά τον διαβητικό-παχύσαρκο ασθενή, με φάρμακα
1) που ρυθμίζουν πολύ καλά τις διαταραχές του διαβήτη
2) προστατεύουν τα όργανα στόχος
3) μειώνουν σημαντικά το σωματικό βάρος,
ίσως οδηγήσουν σε μείωση των επιπλοκών του καρκίνου.

Ας έχουμε στη θεραπευτική μας φαρέτρα και τη λύση της ΒΑΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ για παχύσαρκους ή/και διαβητικούς ασθενείς με BMI>40 (ή >35 με συνοσηρότητες). Οι μελέτες που έχουν δημοσιευτεί από το CLEVELAND CLINIC STUDY στο Ιατρικό Περιοδικό JAMA, έδειξαν ότι μετά από βαριατρικό χειρουργείο, οι ασθενείς είχαν 32% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και 48%  μείωση θανάτου από καρκίνο!!! Πολύ σημαντικά αποτελέσματα.

Ο ΜΗΝΑΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΜΗΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ.

Μοιραστείτε το: