Ποιο είναι το πιο επικίνδυνο σύμπτωμα στον Διαβήτη;

Από τον Δρ. Ρηγόπουλο Δημήτριο,

Στρατιωτικό Ιατρό, Παθολόγο με μετεκπαίδευση σε περιστατικά Διαβήτη, Παχυσαρκίας και Διαβητικού Ποδιού

Το σύμπτωμα έχει σαν σκοπό να προειδοποιεί τον οργανισμό, για μια βλάβη ή μια απειλή. Η εμφάνιση του πόνου για παράδειγμα, μας εφιστά την προσοχή, ότι κάτι συμβαίνει στο σημείο που πονάμε και κάτι πρέπει να κάνουμε, για να το διορθώσουμε.

Με την λογική αυτή ένα σύμπτωμα δεν μπορεί να είναι επικίνδυνο. Το αντίθετο μάλιστα, είναι προστατευτικό. Πότε λοιπόν ένα σύμπτωμα μπορεί να είναι επικίνδυνο; Μόνο όταν δεν υπάρχει ενώ θα έπρεπε, είναι η απάντηση. Δεν είναι επικίνδυνη η υπογλυκαιμία που δεν καταλαβαίνουμε; Παρομοίως, η έλλειψη αίσθησης σε μια πληγή στο πόδι; Ή ακόμα χειρότερα ένα σιωπηλό έμφραγμα;

Η έλλειψη του συμπτώματος, όπου αυτό θα έπρεπε να υπάρχει είναι μια επικίνδυνη κατάσταση… υπάρχει όμως κάτι που το ξεπερνάει! Είναι ένα σύμπτωμα που δεν γίνεται αντιληπτό, αλλά υπάρχει. Πολλές φορές δεν αναπτύσσεται μόνο στον ασθενή, αλλά και στους γύρω, συμπεριλαμβανομένου και του γιατρού.

Η άρνηση ως σύμπτωμα

Η άρνηση, είναι το σύμπτωμα στο οποίο αναφέρομαι. Όταν υπάρχει άρνηση, ο ασθενής δεν αποδέχεται την κατάσταση και δεν κάνει τίποτα για να την διορθώσει. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει πολύ υψηλά σάκχαρα, για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν αναζητά βοήθεια, έχει σίγουρα άρνηση.

Άρνηση μπορεί να καταβάλει και το περιβάλλον του ασθενή. Η ίδια του η οικογένεια, ή συνάδελφοι του μπορεί να υποτιμήσουν την κατάσταση και να αποθαρρύνουν τον ασθενή, να ασχοληθεί πραγματικά με την ρύθμιση του Διαβήτη.

Το χειρότερο όμως όλων είναι η άρνηση του γιατρού, να κινητοποιήσει τον ασθενή. Τις περισσότερες φορές, ασθενείς που παρουσιάζουν αρρύθμιστο Διαβήτη, για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενοχοποιούνται ακόμα και από τους γιατρούς. Πόσες φορές δεν έχει ειπωθεί η φράση «εγώ του είπα τι να κάνει, αλλά αυτός δεν καταλαβαίνει…».

Αν κάποιος επικοινωνιολόγος διαβάζει το άρθρο, θα διαγνώσει σίγουρα, ότι αυτός που ξεστομίζει αυτή την φράση, είναι αυτός που έχει το πρόβλημα και όχι ο δέκτης. Διότι, για να καταλάβει κάτι κάποιος θα πρέπει να του μιλήσει με την γλώσσα που καταλαβαίνει. Και είναι αλήθεια, ότι οι γιατροί σπάνια έχουν αυτό το ταλέντο. Να μιλάνε στη γλώσσα που καταλαβαίνουν οι ασθενείς, ακόμα και αν ο καθένας ασθενής χρησιμοποιεί διαφορετική γλώσσα.

Η άρνηση λοιπόν, μπορεί να αναπτυχθεί σε τρία επίπεδα, στον ασθενή, στο περιβάλλον και στον γιατρό. Ο κίνδυνος που προκύπτει είναι αυτονόητος. Ο Διαβήτης είναι σίγουρο ότι θα παραμείνει αρρύθμιστος και η πιθανότητα να αναπτυχθούν όλες οι επιπλοκές του αυξάνεται δραματικά.

Γιατί αναπτύσσεται άρνηση στον ασθενή

Γιατί όμως αναπτύσσεται η άρνηση στον ασθενή; Η άρνηση, όπως λένε και οι ψυχολόγοι, αποτελεί το πρώτο στάδιο της αποδοχής, ενός δυσάρεστου γεγονότος. Πολλές φορές συνδυάζεται με την απομόνωση. Στην περίπτωση του Διαβήτη η διάγνωση, η επιδείνωση του, ή η ανάπτυξη κάποιας επιπλοκής, μπορεί να είναι ένα δυσάρεστο γεγονός που μπορεί να προκαλέσει την άρνηση και την απομόνωση.  Άρνηση και απομόνωση είναι μια φυσιολογική αντίδραση, είναι ένα ψυχολογικός μηχανισμός άμυνας, ο οποίος προστατεύει από την ξαφνική εμφάνιση της δυσάρεστης κατάστασης.

Δεν είναι όμως φυσιολογικό να καθηλώνεται κάποιος στο στάδιο αυτό. Δυστυχώς, πολύ δεν καταφέρνουν να ξεφύγουν και συνεχίζουν να παραμελούν το πρόβλημα χωρίς να το λύνουν, για πολλά χρόνια.

Ποια είναι η φυσιολογική εξέλιξη;

Η φυσιολογική εξέλιξη της αποδοχής είναι να περάσει ο ασθενής στο επόμενο στάδιο, που είναι αυτό του θυμού. Να θυμώσει δηλαδή με το εαυτό του, μια διαδικασία που θα τον κινητοποιήσει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Όταν θα καταλαγιάσει ο θυμός, έρχεται το επόμενο στάδιο της διαπραγμάτευσης, στο οποίο ο ασθενής ασχολείται, μαθαίνει, βρίσκει τους τρόπους και αναζητά βοήθεια. Σε αυτή τη φάση εμφανίζεται η κατάθλιψη, διότι έχει πλέον καταλάβει το μέγεθος του προβλήματος και το μέγεθος της προσπάθειας που χρειάζεται να γίνει. Τελευταίο στάδιο είναι αυτό της τελικής αποδοχής, όπου ο ασθενής συνειδητοποιεί πλήρως τι του συμβαίνει και ξεκινά να διορθώνει το πρόβλημα.

Όλα αυτά τα στάδια έχουν διαφορετική διάρκεια για τον καθένα. Κάποιοι μπορεί να τα υπερπηδήσουν, κάποιοι άλλοι μπορεί να κολλήσουν και άλλοι να πισωγυρίσουν.

Σε αυτήν την ψυχική Οδύσσεια της αποδοχής και της δράσης, ποιος καθοδηγεί; Θα έπρεπε ο γιατρός! Αυτός θα έπρεπε να αναγνωρίσει την άρνηση, ή το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο ασθενής και να του μιλήσει κάθε φορά διαφορετικά.

Είναι όμως δύσκολο για κάποιον που έχει άρνηση, να φτάσει στον γιατρό. Εδώ το περιβάλλον θα πρέπει να παίξει τον δικό του ρόλο. Θα πρέπει να βοηθήσει τον ασθενή να καταλάβει ότι κινδυνεύει, αλλά κυρίως να πιστέψει ότι υπάρχει ελπίδα.

Η πραγματικότητα είναι απογοητευτική

Η πραγματικότητα βέβαια είναι απογοητευτική. Ένα μόνο μικρό ποσοστό ασθενών έχει αποδεχτεί το πρόβλημα και πασχίζει να διατηρεί ρυθμισμένο τον Διαβήτη του. Οι περισσότεροι βρίσκονται μέσα στον λαβύρινθο της ψυχικής διαδικασίας της αποδοχής.

Αλήθεια, εσύ σε ποιο στάδιο βρίσκεσαι;

Το άρθρο γράφτηκε από τον Δρ. Ρηγόπουλο Δημήτριο,

Στρατιωτικό Ιατρό, Παθολόγο με μετεκπαίδευση σε περιστατικά Διαβήτη, Παχυσαρκίας και Διαβητικού Ποδιού.

email: dr.rigopoulos@gmail.com, Ιατρείο: Λ. Κηφισίας 30, Αθήνα, τηλ.: 2107700211