Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2: Δύο «άγνωστα» είδη ζώων κρατούν το κλειδί για νέες θεραπείες;

Η θεραπεία του Διαβήτη τύπου 2 θα έρθει τελικά από τη φύση; Το κλειδί είναι μια ορμόνη, γνωστή ως GLP-1, που εκκρίνεται στο έντερο τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων, η οποία ενεργοποιεί την απελευθέρωση ινσουλίνης για να μειώσει τη γλυκόζη στο αίμα.

Το δηλητήριο της έχιδνας και του πλατύποδα είναι άραγε το κλειδί για νέες θεραπείες του Διαβήτη τύπου 2;

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως η ίδια ορμόνη που παράγεται στο έντερο του πλατύποδα (ή ορνιθόρυγχου) και της αυστραλιανής έχιδνας και ρυθμίζει την γλυκόζη στο αίμα, παράγεται επίσης και στη χολή τους. Αυτή λοιπόν η ορμόνη μπορεί να ανοίξει το δρόμο για τη θεραπεία του Διαβήτη τύπου 2 στους ανθρώπους.

Σύμφωνα με επιστήμονες από το University of Adelaide και το Flinders University, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο Scientific Reports, όπως αναφέρει το lifo, τα δύο μονοτρήματα θηλαστικά (σ.σ. γεννούν αυγά αλλά θηλάζουν τα μικρά τους) έχουν αναπτύξει αξιοσημείωτες αλλαγές στον τρόπο που ρυθμίζουν την ινσουλίνη τους.

Το κλειδί είναι μια ορμόνη, γνωστή ως GLP-1, που εκκρίνεται στο έντερο τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων κι η οποία ενεργοποιεί την απελευθέρωση ινσουλίνης για να μειώσει τη γλυκόζη στο αίμα.

Η GLP-1 κανονικά μειώνεται μέσα σε λίγα λεπτά και σε ανθρώπους με Διαβήτη τύπου 2 το σύντομο ερέθισμα που προκαλεί δεν είναι αρκετό να διατηρήσει μια φυσιολογική ισορροπία γλυκόζης στο αίμα. Ως εκ τούτου, χρειάζεται μια φαρμακευτική αγωγή που περιλαμβάνει μιας μεγαλύτερης διάρκειας φόρμουλα της ορμόνης που θα παρέχει παρατεταμένη απελευθέρωση ινσουλίνης.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως τα συγκεκριμένα ζώα έχουν αναπτύξει αλλαγές σε αυτήν την ορμόνη «κάνοντάς την πιο ανθεκτική στην ραγδαία μείωση που παρατηρείται συνήθως στους ανθρώπους», σημειώνει ο Frank Grutzner, καθηγητής στο School of Biological Sciences του University of Adelaide και στο Robinson Research Institute.

Πιστεύουν πως αυτή η εξέλιξη έχει πυροδοτηθεί από το γεγονός πως η ορμόνη GLP-1 χρησιμοποιείται επίσης και σαν δηλητήριο. Για παράδειγμα, ο πλατύποδας το ρίχνει μέσω των σπιρουνιών που έχει στα πίσω άκρα στον αντίπαλό του στους «αγώνες» μεταξύ αρσενικών για να εντυπωσιάσουν τα θηλυκά.

«Διαπιστώσαμε αντικρουόμενες λειτουργίες της GLP-1 στον πλατύποδα: στο έντερο σαν ρυθμιστής της γλυκόζης στο αίμα και στη χολή για να αποκρούει άλλα αρσενικά κατά την περίοδο αναπαραγωγής. Αυτός ο τύπου πόλεμος μεταξύ των δύο λειτουργιών έχει συντελέσει σε δραματικές αλλαγές στο σύστημα της GLP-1» λέει από την πλευρά της η Briony Forbes, από το School of Medicine του Flinders University. «Το συναρπαστικό συμπέρασμα είναι πως τα μόρια GLP-1 είναι εξαιρετικά πιθανά για θεραπείες Διαβήτη τύπου 2. Αυτό είναι ένα εκπληκτικό παράδειγμα από το πώς εκατομμύρια χρόνια εξέλιξης μπορούν να μορφοποιήσουν μόρια και να βελτιστοποιήσουν τη λειτουργία τους» προσθέτει. «Τα ευρήματα έχουν τη δυνατότητα να δώσουν υπόσταση στη θεραπεία για το Διαβήτη, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στον τομέα της υγείας, αν και το πώς ακριβώς μπορούμε να μετατρέψουμε το εύρημα σε θεραπεία, θα πρέπει να είναι το αντικείμενο μελλοντικής μελέτης» καταλήγει.

Η ορμόνη ανακαλύφθηκε επίσης στο έντερο της έχιδνας (ή ταχυγλωσσίδες) αν και στην περίπτωσή της δεν υπάρχουν σπιρούνια που να την βοηθούν να εξαπολύει το δηλητήριο. «Η απουσία σπιρουνιών στις έχιδνες παραμένει μυστήριο της εξελικτικής διαδικασίας, αλλά το γεγονός πώς τόσο αυτή όσο και ο πλατύποδας έχουν αναπτύξει την ίδια μακράς διαρκείας φόρμα της ορμόνης GLP-1 είναι από μόνο του ένα πολύ εντυπωσιακό συμπέρασμα» σχολιάζει ο καθηγητής Grutzner.