Συνθετικό κρέας ή κρέας καλλιέργειας – Το μέλλον μπορεί να έχει ήδη φτάσει

Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Αν σας έλεγα λοιπόν ότι σε λίγα χρονάκια όταν θέλετε να μαγειρέψετε κάποια συνταγή με κρέας, δεν θα ψωνίζετε μόνο χοιρινό ή μοσχάρι ή κοτόπουλο αλλά στον πάγκο θα έχει και ΚΡΕΑΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΟ ή ο άλλος θα το λέει ΚΡΕΑΣ ΑΠΟ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ή ΚΑΘΑΡΟ ΚΡΕΑΣ ή IN VITRO ΚΡΕΑΣ (ναι όλες αυτές οι ονομασίες έχουν προταθεί και σημαίνουν το ίδιο πράμα). Πως θα σας φαινόταν αυτό ??? Μάλλον θα νομίζατε ότι σας δουλεύω ….. Παράξενο ίσως ακούγεται, αλλά αν σας εξηγήσω τα πράγματα θα καταλάβετε ότι μιλάω σοβαρά.

Οι λάτρεις του STAR TREK ίσως μπορούν να φέρουν στη μνήμη τους τη σκηνή που πήγαινε κάποιος στο εστιατόριο του Enterprise (Next Generation) και έδινε εντολή στο κομπιούτερ ”μία σταβλίσια” (ή ένα κοκορέτσι, ….έλα τώρα που ξέρουνε να φάνε οι Κλίνγκον και οι Βολκανοί …..) και άνοιγε το πορτάκι του εκτυπωτή της εντολής που είχε δώσει (για σκεφτείτε 3D εκτυπωτής ………) και ως δια μαγείας εμφανιζότανε στο πιάτο η παραγγελία !!!

Ε ναι λοιπόν αυτό θα συμβαίνει (να μην σου πω ότι ήδη συμβαίνει, απλά το παλεύουν ακόμα λίγο στη γεύση γιατί δεν πετυχαίνουν και τόσο μερακλίδικα πράγματα ……!!!)
Ας τα πάρουμε όμως λίγο πιο …… επιστημονικά και γήινα.

Ο πλανήτης το 1990 είχε 2,5 δις κατοίκους. Το 2019 έγιναν 7,3 δις και το 2050 θα είμαστε κοντά 10 δις !!!!

Οι ανάγκες λοιπόν για σίτιση αυτών των κατοίκων της γης θα αρχίσει να ξεφεύγει από τον έλεγχο και θα αποζητούμε συνεχώς αύξηση της παραγωγής όλων των τροφών και του κρέατος.

Το ξέρετε όμως ότι η εκτροφή βοοειδών και άλλων ζωικών μονάδων (η κτηνοτροφία γενικά) δημιουργεί μία τρομερή επιβάρυνση στο οικοσύστημα και επιβαρύνει το περιβάλλον με ρύπους αφάνταστους, συμμετέχοντας σε μεγάλο βαθμό στο φαινόμενο του θερμοκηπίου ??? Επίσης έχει υπολογιστεί ότι το 26% της γης που δεν καλύπτεται από πάγο χρησιμοποιείται για βοσκή και το 33% των καλλιεργήσιμων εδαφών χρησιμοποιείται για την παραγωγή ζωοτροφών …….

Ποιος να το φανταζότανε έτσι δεν είναι ? Ενώ αν μπορούσαμε να ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ κρέας τεχνητό, θα είχαμε μέχρι και 90% μείωση της εκπομπής αερίων (από την κτηνοτροφία), θα χρειαζόμασταν 99% λιγότερη γη για βοσκή και χρήση στην κτηνοτροφία και επίσης θα είχαμε 80-90% μικρότερη κατανάλωση νερού από ότι χρησιμοποιείται σήμερα σε αυτό τον τομέα !!!

ΝΑΙ ΑΛΛΑ ΠΩΣ ΘΑ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΗΤΟ ΤΕΧΝΗΤΟ ΚΡΕΑΣ, ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ”ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΣΟΥΜΕ’’. ΑΝΤΕ ΛΟΙΠΟΝ ΑΣ ΜΠΟΥΜΕ ΣΤΟ ΨΗΤΟ.

Η πρώτη προσπάθεια για τεχνητό κρέας είχε γίνει χρησιμοποιώντας πρωτεΐνες  από φασόλια σόγιας, άλλα είδη οσπρίων, σιτάρι, μύκητες κλπ. Αυτό βέβαια είναι ”κρέας στα λόγια” και όχι κρέας που θεωρούμε το ζωικής προέλευσης.

Σιγά σιγά όμως ξεκίνησε η ιδέα της χρήσης ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ από ζώα, ώστε να δημιουργηθεί πραγματικό κρέας (να τα πάλι τα απίθανα βλαστοκύτταρα).  Σκέφτηκαν λοιπόν να δημιουργήσουν μια κυτταρική καλλιέργεια βλαστοκυττάρων που θα επιτρέπει να μεγαλώσουν και να δώσουν ”ιστό”, έξω από το σώμα ενός ζώου. Ακολουθείται μια παραγωγή σε 3 στάδια :

1) ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΕΚΚΙΝΗΣΗΣ
– είναι συνήθως εμβρυικά βλαστοκύτταρα από το ζώο ή ίσως και πιο ενήλικα βλαστοκύτταρα ή κάποια ειδικά μυικά κύτταρα που λέγονται μυοβλάστες
2) ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ-ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ
– τοποθετούνται αυτά τα βλαστοκύτταρα σε ειδικό πρωτεϊνικό ορό σε έναν βιοαντιδραστήρα, με σκοπό να πολλαπλασιαστούν
3) ΒΡΩΣΙΜΟ ΙΚΡΙΩΜΑ ΔΟΜΗΣ
– οι ιστοί που αναπτύσσονται και δίνουν ταινίες-κομμάτια μυικού ιστού, αναπτύσσονται επάνω σε ένα ειδικό ικρίωμα (που τρώγεται και δεν χρειάζεται να αφαιρεθεί), το οποίο ουσιαστικά δίνει την τρισδιάστατη δομή ώστε να μοιάζει και οπτικά με κρέας

Πως σας φάνηκε η όλη ιδέα ? Όχι φίλοι μου, δεν είναι επιστημονική φαντασία. Ουσιαστικά βασίζεται στην ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΙΣΤΩΝ και ο τομέας αυτός χρησιμοποιείται και στην ΑΝΑΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ . Και μάλιστα κάπως έτσι η αξιοποιηση αυτής της τεχνογνωσίας βρίσκει χρήση και στην προσπάθεια για ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΕΧΝΗΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ, αλλά και σε θεραπείες πχ της ΜΥΙΚΗΣ ΔΥΣΤΡΟΦΙΑΣ !!! Οι επιστήμες εν τη ενώσει !!!

Αλλά ας επανέλθουμε στην παραγωγή ΚΡΕΑΤΟΣ ΚΥΤΤΑΡΙΚΗΣ ΑΓΡΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ (ο καθένας προς το παρόν του κοτσάρει και από κάποιο όνομα που του αρέσει)

– η NASA είχε δείξει ενδιαφέρον με πειράματα από το 2001 για παραγωγή από κύτταρα γαλοπούλας
– το 2002 μια κοινοπραξία (για την εφαρμοσμένη βιοεπιστημονική έρευνα NSR/Touro) παρασκεύασε το πρώτο βρώσιμο δείγμα φιλέτο ιχθύος από καλλιέργεια κυττάρων χρυσόψαρου …..(δεν μπορώ να πω ότι με εμπνέει …..)
– το 2003 το Harvard University παρασκεύασε φιλέτο από βλαστοκύτταρα βατράχου που το μαγείρεψαν και το έφαγαν μπροστα σε κόσμο
– το 2005 κατατέθηκε το 1ο επίσημο άρθρο στο έγκριτο περιοδικό ”Μηχανικής Ιστών”.

ΚΑΙ ΦΤΑΣΑΜΕ ΣΤΙΣ 5/8/2013 ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ όπου ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μάαστριχ Mark Post παρουσίασε το 1ο μπιφτέκι εργαστηρίου που προέκυψε από καλλιέργεια βλαστκυττάρων αγελάδας, το μαγείρεψε ο σεφ Richard McGeown και το δοκίμασαν κριτικοί φαγητού και ερευνητές τροφίμων του μέλλοντος. Η κριτικός Rutzler είπε “έχει καλή γεύση, δεν είναι πολύ ζουμερό, η υφή του είναι τέλεια, γνωρίζω ότι δεν έχει λιπαρά και πιστεύω ότι αξίζει να το δαγκώσει κανείς. Για μένα είναι κρέας και σε μια τυφλή δοκιμή θα είχα εκλάβει το προϊόν ως κρέας”

Σίγουρα η τιμή του πρέπει να γίνει πιο δελεαστική γιατί αυτή τη στιγμή στοιχίζει γύρω στα 200-300 δολάρια το κιλό. Σίγουρα πρέπει να βελτιωθεί και να εμπλουτισθεί με καλά λιπαρά Ω3, πιθανά άλλα ιχνοστοιχεία ή και βιταμίνες ή ότι άλλο μπορεί να το κάνει πιο προσιτό.

Οι εταιρείες ανά τον κόσμο ξεπηδούν η μια μετά την άλλη με την Αμερική και το Ισραήλ να έχουν την πρωτοκαθεδρία.

Σκεφτείτε ότι υπολογίζεται ότι η ζήτηση σε κρέας θα αυξηθεί μέχρι το 2050 κατά 73% και σε γαλακτοκομικά προϊόντα κατά 58%. Οπότε υπολογίστε ότι ξεκινώντας τα 3 στάδια παραγωγής που είπαμε από τη στιγμή που θα αρχίσουν να καλλιεργούνται και να πολλαπλασιάζονται τα βλαστοκύτταρα, θεωρητικά το τεχνητό κρέας μπορεί να παράγεται συνεχώς χωρίς την ανάγκη να εισαχθούν νέα κύτταρα ζώου (κλώνοι) και έχει υπολογιστεί ότι από 10 μόνο βλαστοκύτταρα μπορεί να παραχθούν 50.000 τόνοι χοιρινού τεχνητού κρέατος.

Βέβαια πάντα θα υπάρχουν και οι επικριτές που επιτιμητικά το έχουν ονομάσει ΤΟ ΚΡΕΑΣ ΤΟΥ ΦΡΑΝΚΕΣΤΑΪΝ …….. Η γνώμη πια μετά από όσα διαβάσατε, είναι αποκλειστικά δική σας.

 

Νικόλαος Γεωργιάδης
Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας