Τι είναι η αλλαντίαση

Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης

Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας 

 

Οι περισσότεροι μάλλον ακούσατε για τη νεα γυναίκα που πέθανε στο Κιάτο και τη μάνα της που χαροπαλεύει (μάλλον από αλλαντίαση)

Τι είναι όμως η αλλαντίαση ;

Είναι η νόσος που προκαλείται από την αλλαντική τοξίνη που ελευθερώνεται από το μικρόβιο Clostridium Botulinum δλδ κλωστηριδιο της αλλαντίασης. Αυτή η τοξίνη έχει πολύ ισχυρή νευροπαραλυτική δράση και προκαλεί παράλυση των μυών και χωρίς άμεση και ειδική θεραπεία με “αντιτοξινη” μπορεί να καταλήξει σε θάνατο !!!

Την βοτουλινική τοξίνη είμαι σίγουρος ότι την ξερετε ή τουλαχιστον την έχετε ακούσει όλοι (καποιοι-κάποιες την έχετε ……. χρησιμοποιήσει). Είναι το γνωστό BOTOX. Μόνο που στο Botox χρησιμοποιούμε μια εξασθενημένη, υψηλής καθαρότητας βοτουλινικη τοξίνη Α, (υπάρχουν 7 τύποι A, B, C, D, E, F, G – αλλά μόνο οι Α, Β, Ε και F μπορούν να προκαλέσουν νόσο στον άνθρωπο). Αλλιώς η ΑΛΛΑΝΤΙΚΗ ΤΟΞΙΝΗ είναι από τα πιο ισχυρά δηλητήρια, αρκεί να σας πω ότι 1 gr τοξίνης μπορεί να σκοτώσει 10.000.000 ανθρώπους και λιγότερο από 1mg είναι ικανό να επιφέρει τον θάνατο στον άνθρωπο (1ng ανα κιλό βάρους θεωρείται θανατηφόρος δόση = lethal dose) !!!

Που βρέθηκε όμως αυτή η τοξίνη ;

Η πιο συχνή πηγή μολύνσεως είναι τα κακοκονσερβοποιημενα και κακοσυντηρημένα τροφημα, κυρίως λοιπον κατανάλωση κονσερβοποιημένων οικιακών τροφίμων σε αναεροβιες συνθήκες (δλδ έλλειψης οξυγόνου – θυμηθείτε πως πολλοί αποστεώνουν βαζάκια για τουρσιά, σάλτσες κλπ και τα γυρίζουν αναποδα, και μετά μπορεί να τρέχουν λίγο κλπ κλπ και να μην έχει πετύχει καλά η αποστείρωση …….

Προσέξτε καλά, κάθε κονσερβα, φουσκωμένη, χτυπημένη, σκουριασμένη που την ανοίγετε και μυρίζει άσχημα ή έχει άσχημο χρωμα ή κακή γεύση ή είναι από καιρό ληγμένη ……

Προσοχή επίσης στα παστωμένα, τουρσιά ή άλλα κονσερβοποιημένα λαχανικά, κακοσυντηρημένες αεροστεγές συσκευασίες, καπνιστά, σάλτσες, τρόφιμα σε κενό ή  μισοκατεψηγμενα ή ξεπαγωμένα, μαγειρεμένα σε λίγο χρόνο και χαμηλή θερμοκρασία με ωμά στοιχεία, κακή παστερίωση  και άλλα.

Και δυστυχώς το μέλι μπορεί να μολυνθεί και από αυτό προκύπτει κάποιες φορές η “βρεφική μορφή αλλαντίασης” (για αυτό δεν πρέπει να δίνουμε μέλι άγνωστο και μάλιστα σε βρέφη).

Πάντως να γνωρίζετε ότι τα κλωστηριδια βρίσκονται στη φύση παντού σχεδον, στο χώμα, σε νερό μια και είναι ένα μικροβιο που υπάρχει στη φύση εύκολα. Απλά καταστρέφεται και η τοξίνη στους 85-100 βαθμούς σε 5-10 λεπτά, αλλα και τα παραγόμενα σπόρια των κλωστηριδίων σε 10-20 λεπτά στους 120 βαθμούς Κελσίου. Καλό βράσιμο λοιπον, αλλα και το όξινο περιβάλλον (λεμόνι, ξίδι) καταστρέφουν τα βλαβερά μικρόβια.

Αν όμως καταναλωθούν μολυσμένα τροφημα όπως είπαμε, μετά από μια επώαση 12-36 ωρών (πιο σπάνια και γρηγορότερα σε 6-8 ώρες ή πολύ σπάνια, καθυστερημένα μετά από μέρες) απελευθερώνεται η ισχυρότατη τοξίνη που προκαλεί παράλυση των οφθαλμών, του προσώπου, του φάρυγγα και των αναπνευστικών μυών. Έτσι τα παρουσιαζόμενα συμπτώματα είναι :
– δίπλα είδωλα (διπλωπια) με θολή όραση
– πτώση βλεφάρων
– δυσαρθρία, αργή ομιλία, τραυλίσματα
– δυσκολία κατάποσης και ξηροστομία
– ναυτία και εμετοί
– ίλιγγος
– μυική αδυναμία με κατάληξη σε παράλυση των αναπνευστικών μυών, δύσπνοια και θάνατο χωρίς μηχανική υποστήριξη της αναπνοής
– το επίπεδο συνείδησης δεν επηρεάζεται και δεν υπάρχει πυρετός

Περιγράφεται και ως “χαλαρή συμμετρική  κατιούσα μυική παράλυση”, από την σταδιακή επέκταση της αδυναμίας-παράλυσης !!!

Η Διάγνωση γινεται με
– ανεύρεση της τοξίνης στον όρο, στα κόπρανα και στα γαστρικά υγρά
– ανεύρεση του κλωστηριδιου σε καλλιέργεια γαστρικών υγρων και κοπρανων
– ανεύρεση της τοξίνης στο ύποπτο γεύμα που έφαγε ο ασθενής

Η θεραπεία απαιτεί
– γρηγορα χορήγηση ΑΝΤΙΤΟΞΙΝΗΣ που μπλοκάρει την αλλαντικη τοξίνη. Όμως δεν θεραπεύει τα σημεία που ήδη έχουν υποστεί την παραλυτική δράση της τοξίνης, απλά σταματάει την επέκταση της
– πρόκληση εμετού και υποκλισμοί στην προσπάθεια μας να απομακρύνουμε όσο γινεται από μικρόβια και τοξίνη
– πάντως ένα 5-10% συνηθως καταληγει (ευτυχώς που η νόσος είναι σπάνια παρά τη συχνή ύπαρξη του μικροβιου που μπορεί να το βρούμε ακόμα και σε τυχαία εξέταση κοπρανων. Όμως μόνο σε αναεροβιες συνθήκες τα σπόρια των μικρόβια θα φτιάξουν και θα ελευθερώσουν τοξίνη. Στις προαναφερθείσες τροφές, η τοξίνη ήδη υπάρχει)

Τελειώνοντας απλά να αναφέρω ότι εκτός από
– την τροφική αλλαντίαση που αναφέραμε (ας τονίσουμε εδώ ότι η προσθήκη ενός όξινου μέσου όπως λεμόνι, ξίδι, μπορεί ισως να μην επιτρέψει την ανάπτυξη του μικροβιου, για αυτό καλο είναι να προστίθενται στις οικιακές παρασκευές)
– και την βρεφική αλλαντίαση που είπαμε από μολυσμένο μέλι σε παιδιά μικρότερα των 6 μηνών (απλά θα αναφέρω ότι το μέλι μπορεί να έχει σπόρια κλωστηριδιου, αλλά σε έναν ενήλικα δεν μπορούν να βλαστήσουν-αναπτυχτούν και να παράξουν τοξίνη γιατί τα ανταγωνίζονται και δεν τους το επιτρέπουν τα δικά μας καλά μικρόβια του εντερου μας – μικροβιώμα – αυτό που παλιά λέγαμε φυσιολογική χλωριδα. Στα βρέφη όμως και μάλιστα πριν την ηλικία του 1 έτους, το έντερο τους είναι ακόμα ανώριμο και δεν έχει ολοκληρωθεί ο εποικισμός με τα φυσιολογικά μη παθογόνα μικροβια και έτσι κινδυνεύουν να αναπτυχθεί η τοξίνη και να παρουσιάσουν-νοσήσουν βαριά με αλλαντίαση !!!)
– υπάρχει και η τραυματική επιμόλυνση από κλωστηριδιο που μπορεί να παρουσιαστεί στους χρήστες ενδοφλεβίων ναρκωτικών ουσιών στις θέσεις των ενέσεων

ΠΡΟΣΟΧΗ ΛΟΙΠΟΝ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΑ ΕΤΟΙΜΑ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΣΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ (ΚΟΝΣΕΡΒΕΣ, ΚΑΠΝΙΣΤΑ ΣΕ ΚΕΝΟ ΑΕΡΟΣ, ΟΙΚΙΑΚΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΣΕ ΚΑΚΑ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΜΕΝΑ ΒΑΖΑΚΙΑ ΚΛΠ).

ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΧΝΟΤΕΡΗ ΑΙΤΙΑ (ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟ ΜΕΛΙ ΣΤΑ ΒΡΕΦΗ). ΕΝΩ ΟΙ ΝΟΠΕΣ ΤΡΟΦΕΣ, ΤΑ ΦΡΕΣΚΑ ΚΡΕΑΤΑ ΨΑΡΙΑ ΚΛΠ ΕΠΕΙΔΗ ΘΑ ΜΑΓΕΙΡΕΥΤΟΥΝ ΣΕ ΨΗΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΤΕΤΑΜΕΝΟ ΧΡΟΝΟ, ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΕΧΟΥΝ ΤΟ ΚΛΩΣΤΗΡΙΔΙΟ Ή ΤΗΝ ΤΟΞΙΝΗ ΑΥΤΑ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΥΧΝΗ ΠΗΓΗ ΜΟΛΥΝΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.

ΓΕΝΙΚΑ ΠΑΝΤΩΣ ΑΝ ΚΑΙ ΤΟ CLOSTRIDIUM BOTULINUM ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΟ ΣΤΗ ΦΥΣΗ (ΧΩΜΑ-ΝΕΡΟ-ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΕΡΑΣ), Η ΝΟΣΟΣ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΠΑΝΙΑ.

Νικόλαος Γεωργιάδης

Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας