Τι λένε οι ειδικοί: Διαβήτης και Ψυχολογία: Γιατί πρέπει τα άτομα με ΣΔ να έχουν ψυχολογική υποστήριξη;
Γιατί κρίνεται ως απαραίτητη η ψυχολογική υποστήριξη των ατόμων που πάσχουν από Διαβήτη και πόσο σημαντική είναι τελικά, ακόμα και για τη ρύθμιση του σακχάρου τους;
Από τον Κωνσταντίνο Λουκίδη
Ο Διαβήτης τύπου 1, ευρέως γνωστός ως νεανικός διαβήτης, είναι μια απαιτητική χρόνια νόσος, που απαιτεί καθημερινή προσπάθεια για καλή γλυκαιμική ισορροπία και ρύθμιση, μετρήσεις, ενέσεις και απαραίτητη φυσική δραστηριότητα.
Οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της νόσου επιβάλλουν η θεραπευτική διαδικασία να κατευθύνεται όχι μόνο στην ιατρική αλλά και στην ψυχολογική αντιμετώπιση, μέσω παρεμβάσεων που στοχεύουν στην ψυχολογική εκτίμηση και υποστήριξη του ατόμου, με ατομική ή ομαδική ψυχοθεραπεία ή συμβουλευτική. Συνοπτικά, οι παρεμβάσεις αυτές βοηθούν το άτομο:
Να ξεπεράσει το στάδιο της άρνησης (δηλαδή της ψυχικής μη παραδοχής της νόσου) και να οδηγηθεί -μέσα από μια μακροχρόνια εξελικτική πορεία- στην αποδοχή της νέας κατάστασης και των ορίων που του επιβάλλονται από την ίδια τη νόσο ή τις φροντίδες της.
Να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της καθημερινής του πραγματικότητας και να μάθει να ελέγχει τις στρεσογόνες εμπειρίες, αναγνωρίζοντας τα συμπτώματα του στρες και τις συνέπειες των εμπειριών αυτών στη ρύθμιση του σακχάρου.
Να διαχειριστεί το «ναρκισσιστικό τραύμα» που επιφέρει η εμφάνιση του διαβήτη και να «πενθήσει» τη «ξέγνοιαστη» μέχρι τότε ζωή του.
Να αντιμετωπίσει τυχόν ψυχιατρικές διαταραχές, με συχνότερες αυτές της κατάθλιψης και του άγχους, καθώς και διαταραχές της συμπεριφοράς, της διατροφής ή του ύπνου. Έρευνες σε εφήβους με διαβήτη τύπου 1 έδειξαν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη συγκριτικά με τους συνομηλίκους τους.
Να αντιπαλέψει τον λεγόμενο «φόβο της ιδιαιτερότητας», αποκτώντας ψυχοκοινωνική ωριμότητα και επιτυγχάνοντας μια καλή κοινωνική προσαρμογή.
Να δομήσει υγιείς σχέσεις με το άλλο φύλο, αναζητώντας συντρόφους που θα μπορούσαν να του προσφέρουν εμπιστοσύνη, ασφάλεια και υποστήριξη στο πλαίσιο μιας σταθερής συναισθηματικά σχέσης.
Να μην επιτρέψει στο διαβήτη να καθορίσει αρνητικά την αυτοπεποίθησή του.
Να επιλύσει τυχόν οικογενειακές διαμάχες και να αναπτύξει υγιείς οικογενειακές και φιλικές σχέσεις. Η συμβολή της οικογένειας και των φίλων είναι πάρα πολύ σημαντική για τον καλό μεταβολικό έλεγχο και τη συναισθηματική υποστήριξη.
Να χτίσει μια σταθερή σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τον θεράποντα γιατρό του.
Να αντιπαρέλθει την, κατά καιρούς, ψυχική κόπωση που η χρονιότητα της νόσου επιφέρει.
Σε γενικές γραμμές, η ψυχολογική αντιμετώπιση του διαβήτη (και κυρίως του διαβήτη τύπου 1) εστιάζεται στα παραπάνω σημεία, αλλά δεν εξαντλείται μόνο σε αυτά. Εξατομικεύεται στις συγκεκριμένες ανάγκες του κάθε ατόμου ξεχωριστά.Πρωταρχικός στόχος είναι να συνειδητοποιήσει ότι ο διαβήτης δεν μπορεί να του στερήσει τις χαρές και τις απολαύσεις της ζωής.
Κωνσταντίνος Λουκίδης
Κλινικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Διδάκτωρ Ψυχολογίας