Σακχαρώδης Διαβήτης: Τι πρέπει να γνωρίζω για να προστατεύσω την καρδιά μου
Στόχος η επαρκής και ισοδύναμη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας
Ως Παγκόσμια Ημέρα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ) έχει καθιερωθεί από τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) η 14η Νοεμβρίου. Επιλέχθηκε γιατί είναι η γενέθλιος ημέρα του Frederick Banding ο οποίος –σε συνεργασία με τον Charles Best- συνέλαβαν την ιδέα που οδήγησε στην ανακάλυψη της ινσουλίνης τον Οκτώβριο του 1921. Η εκστρατεία στοχεύει στην πρόληψη και στην καλύτερη διαχείριση του διαβήτη αλλά και των επιπλοκών που προκαλεί, όπως τα καρδιαγγειακά συμβάντα, μέσω της ενημέρωσης του κοινού όσον αφορά τα αίτια, τα συμπτώματα και τη θεραπεία.Ειδικότερα φέτος ο στόχος της εκστρατείας είναι η ισοδύναμη και επαρκής πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) αποτελεί ένα χρονίως εξελισσόμενο μεταβολικό νόσημα με πολυπαραγοντικό υπόστρωμα που χαρακτηρίζεται από υψηλό σάκχαρο στο αίμα, αντίσταση στην ινσουλίνη και έλλειψη ινσουλίνης.Ταξινομείται αιτιολογικά σε 4 κατηγορίες αλλά δυο είναι οι συχνότερες μορφές του. Ο ΣΔ τύπου 1 όπου δεν παράγεται ινσουλίνη λόγω αυτοάνοσης καταστροφής των β-κυττάρων του παγκρέατος. Εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά και νέους ενήλικες. Ο ΣΔ τύπου 2 αφορά την πλειοψηφία των πασχόντων και εμφανίζεται κυρίως σε ενήλικες. Στον τύπου 2 ΣΔ υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη και η έλλειψη της ινσουλίνης είναι σχετική. Κύρια αιτία του τύπου αυτού ΣΔ αποτελεί η παχυσαρκία και η καθιστική ζωή.
Η μη ικανοποιητική ρύθμιση του ΣΔ οδηγεί σε μακροχρόνιες επιπλοκές, με σοβαρότερες αυτές από το καρδιαγγειακό, οι οποίες είναι:
- -Καρδιαγγειακά συμβάματα όπως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια και ισχαιμικά αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
- -η διαβητική νεφροπάθεια που δύναται να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και αιμοκάθαρση
- -η περιφερική αγγειοπάθεια και νευροπάθεια που δύναται να οδηγήσουν σε έλκη – λοιμώξεις στα κάτω άκρα (διαβητικό πόδι) και σε ακρωτηριασμό
- -η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια που δύναται να οδηγήσει σε τύφλωση,
Με απλούς αριθμούς:
- 537 εκατομμύρια ασθενείς σε όλο τον κόσμο πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη και 1 στους 11 διαγιγνώσκεται με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.
- Στη χώρα μας νοσούν περισσότεροι από 1 εκατομμύριο άτομα.
- Το 50% των ασθενών δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν από Διαβήτη.
- Τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη έχουν 2-3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.
- Το 84% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω με ΣΔπεθαίνουν από καρδιαγγειακά αίτια (οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, καρδιακή ανεπάρκεια, ισχαιμικό αγγειακό επεισόδιο).
- Όσοι ζουν με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 έχουν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν από καρδιακή νόσο ή ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό σε σύγκριση με ασθενείς χωρίς διαβήτη.
- Περίπου 212.400.000συνάνθρωποί μαςή το½ από το σύνολο των ατόμων ηλικίας 20-79 ετών με διαβήτη δεν γνωρίζουν την ασθένειά τους και όλοι αυτοί οι άνθρωποι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.
Η Ομάδα Εργασίας για την Καρδιά και Διαβήτη της Ελληνικής Καρδιολογικής εταιρείας, έχει οργανώσει ειδικά Ιατρεία, με τη στενή συνεργασία καρδιολόγων, ενδοκρινολόγων και παθολόγων με εξειδίκευση στο διαβήτη ανά την ελληνική επικράτεια για την πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη ή προ-διαβήτη. Επίσης, μέσα από διάφορες δράσεις και σε συνεργασία με δημοτικούς και κρατικούς φορείς, προσπαθεί να ενημερώσει το κοινό για την πρόληψη του διαβήτη αλλά και της καρδιαγγειακής νόσου σε ασθενείς που ήδη νοσούν από σακχαρώδη διαβήτη ή εμφανίζουν προ-διάθεση για την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη. Τα Ιατρεία Καρδιάς και Διαβήτη, εκτός από τη βέλτιστη ρύθμιση της γλυκαιμίας και των μεταβολικών διαταραχών έχουν ως στόχο τη διάγνωση και αντιμετώπιση των συνοσηροτήτων που προδιαθέτουν σε εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου αλλά και την καλύτερη διαχείριση μετά την εκδήλωσή της. Επίσης συμβάλλουν ουσιαστικά στον έλεγχο των ατόμων για την ύπαρξη σακχαρώδη διαβήτη και παρέχουν τη δυνατότητα εύκολης πρόσβασης σε διεπιστημονικές ομάδες ιατρών παρέχοντας την ευκολία της αντιμετώπισης συνολικά των επιπλοκών του σακχαρώδη διαβήτη.
Παροτρύνουμε τους ασθενείς αν δεν έχουν διαγνωσθεί με σακχαρώδη διαβήτη, να ελεγχθούν εφόσον:
1.Είναι άτομο υπέρβαρο ή παχύσαρκο (ΔΜΣ ≥25 kg/m2) και αν επιπρόσθετα έχειέναν τουλάχιστον από τους παρακάτω παράγοντες:
-Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ σε συγγενείς 1ου βαθμού (γονείς, αδέλφια, παιδιά).
-Ιστορικό υπέρτασης ή καρδιαγγειακής νόσου.
-Ιστορικό δυσλιπιδαιμίας (υψηλά τριγλυκερίδια [>250 mg/dL], χαμηλή HDL <35 mg/dL]).
-Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
-Καταστάσεις που σχετίζονται με αντίσταση στην ινσουλίνη (π.χ. μελανίζουσαακάνθωση)
2.Έχει ιστορικό προδιαβήτη
3.Εμφάνισε Σακχαρώδη Διαβήτη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
4.Είναι άνω των 45 ετών
5.Έχει λοίμωξη από HIV.
Εάν τα αποτελέσματα του προσυμπτωματικού ελέγχου είναι φυσιολογικά, θα πρέπει να επαναλαμβάνονται τουλάχιστον ανά 3ετία, με πιθανό πιο συχνό έλεγχο ανάλογα με τα αρχικά ευρήματα και τους παράγοντες κινδύνου.
Η θεραπεία του Σακχαρώδους Διαβήτη
Η θεραπεία του Σακχαρώδους Διαβήτη στηρίζεται αφενός μεν σε αλλαγή του τρόπου ζωής αφετέρου δε σε κατάλληλα φάρμακα. Έχει ως στόχο τη ρύθμιση του μεταβολισμού και του Σακχάρου αίματος ώστε να αποφευχθούν οι επιπλοκές και κυρίως οι καρδιαγγειακές εκδηλώσεις. Η σωστή ρύθμιση του Σακχάρου αίματος μειώνει σημαντικά τις επιπλοκές. Η υγεία της καρδιάς και ο σωστός έλεγχος για την πρώιμη ανίχνευση καρδιαγγειακών επιπλοκών είναι απαραίτητος.
Για αυτό για να ζήσεις καλά με τον Σακχαρώδη διαβήτη και να αποφύγεις τις επιπλοκές πρέπει να επισκεφτείς τον θεράποντα ιατρό και τον καρδιολόγο με στόχο να:
- Ρυθμίσεις το σάκχαρό σου
- Μειώσεις το σωματικό σου βάρος, αν είσαι υπέρβαρος ή παχύσαρκός
- Διακόψεις το κάπνισμα
- Ακολουθήσεις μία υγιεινή και θρεπτική δίαιτα
- Ασκηθείς και να περπατάς καθημερινά για τουλάχιστον 30 λεπτά
- Ελέγχεις την αρτηριακή σου πίεση και να τη ρυθμίσεις φαρμακευτικά αν χρειάζεται
- Ελέγχεις τα λιπίδια αίματος και τη χοληστερόλη σου
- Λαμβάνεις τα συνταγογραφούμενα φάρμακα σύμφωνα με τις ιατρικές οδηγίες
Για την Ο.Ε. Καρδιά και Διαβήτης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταρείας:
Γεράσιμος Σιάσος, Καθηγητής Καρδιολογίας
Ιγνάτιος Οικονομίδης, Καθηγητής Καρδιολογίας
Ευάγγελος Οικονόμου, Επικ. Καθηγητής Καρδιολογίας
Νικόλαος Τεντολούρης, Καθηγητής Παθολογίας – Σακχαρώδη Διαβήτη
Γιούλη Λαμπαδιάρη, Καθηγήτρια Παθολογίας – Ενδοκρινολογίας