ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣΝΕΑΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ

Αυτοανοσία, Μεταβολισμός και Γυναικείο Φύλο

Γιατί τα Αυτοάνοσα Νοσήματα Πλήττουν Κυρίως τις Γυναίκες

Dr. Δημήτρης Τσουκαλάς

Τα αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζονται σε όλο τον πληθυσμό και σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο, η ευπάθεια του γυναικείου φύλου στα αυτοάνοσα, είναι σημαντικά μεγαλύτερη σε σχέση με το ανδρικό. Το 78% των ατόμων με αυτοάνοσο είναι γυναίκες(1).

Ο λόγος που τα αυτοάνοσα πλήττουν κυρίως το γυναικείο φύλο, είναι το ιδιαίτερο μεταβολικό προφίλ των γυναικών και οι πολλαπλές ορμονικές αλλαγές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους: εμμηναρχή, εφηβεία, ωορρηξία, έμμηνος ρύση, κύηση, κλιμακτήριος, εμμηνόπαυση.

Το γυναικείο φύλο λόγω του ορμονικού και μεταβολικού είναι πιο ευάλωτο στα αυτοάνοσα νοσήματα. 78% των ατόμων με αυτοάνοσο είναι γυναίκες. 

Κάθε ορμονική αλλαγή, επηρεάζει άμεσα τη συνολική μεταβολική κατάσταση του οργανισμού.

Όλες οι γυναίκες το βιώνουν αυτό, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, λίγες μέρες πριν την περίοδο, κατά τη διάρκεια της κύησης ή στην κλιμακτήριο, όπου αλλάζουν έντονα η όρεξη, τα επίπεδα ενέργειας, η διάθεση, το βάρος, το επίπεδο κατακρατήσεων κ.ά.


Αλλαγές και διαταραχές του μεταβολισμού συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη αυτοάνοσου νοσήματος. 


Μεταβολισμός και Αυτοάνοσα

Νέα στοιχεία καταδεικνύουν ότι διαφορετικά αυτοάνοσα νοσήματα, έχουν κοινά μεταβολικά χαρακτηριστικά(2). Άρα και κοινούς παράγοντες που προκαλούν τη νόσο.

Ενισχύεται έτσι η άποψη, ότι οι διαταραχές σε επίπεδο μεταβολισμού, προηγούνται της εμφάνισης αυτοάνοσων(3). Είναι, δηλαδή, οι διαταραχές του μεταβολισμού που προκαλούν τα αυτοάνοσα και όχι το αντίθετο. Αλλαγές και διαταραχές του μεταβολισμού, συνδέονται άμεσα με την ανάπτυξη αυτοάνοσου νοσήματος.

Αντίσταση στην ινσουλίνη: Η αυξημένη κατανάλωση υψηλά επεξεργασμένων τροφών και ζάχαρης, αναγκάζουν τον οργανισμό να εκκρίνει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ινσουλίνης, ώστε να διατηρήσει τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα εντός του φυσιολογικού. Η ινσουλίνη, είναι αυξητικός παράγοντας που αυξάνει την ένταση των φλεγμονών στο σώμα και απορυθμίζει την λειτουργία του ανοσοποιητικού(4-7).

Διαταραχή του μικροβιώματος: Η κατανάλωση βιομηχανικών τροφών, αλλά και φρέσκων τροφίμων που έχουν εκτεθεί σε φυτοφάρμακα και παρασιτοκτόνα, επηρεάζει σημαντικά τη μικροβιακή χλωρίδα της τροφής και τη σύσταση του μικροβιώματος του ανθρώπινου οργανισμού. Γνωρίζουμε ότι η σύσταση του μικροβιώματος, είναι κεντρικός παράγοντας στην ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος(7,8).

Μειωμένη έκθεση του ανοσοποιητικού σε φυσιολογικά μικρόβια: Στις ανεπτυγμένες χώρες, λόγω αυξημένης αντισηψίας και ενισχυμένων συνθηκών υγιεινής, το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων δεν έρχεται σε επαφή με τα μικρόβια που χρειάζεται, ώστε να ωριμάσει. Η ελλιπής έκθεση του ανοσοποιητικού σε φυσιολογικά μικρόβια, είναι ένας από τους παράγοντες που οδηγούν σε αδυναμία αναγνώρισης των κυττάρων του εαυτού(7). Το ανοσοποιητικό “βλέπει” τα δικά του όργανα και ιστούς ως ξένα, τους επιτίθεται και αναπτύσεται αυτοανοσία.

Ελλείψεις σε βιταμίνες που ρυθμίζουν την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος: Βιταμίνες και θρεπτικά στοιχεία, όπως η βιταμίνη D, τα ω3 λιπαρά οξέα, το μαγνήσιο, το σελήνιο, τα προβιοτικά κ.ά. έχουν ανοσορυθμιστική δράση. Είναι απαραίτητες δηλαδή, για τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ελλείψεις σε αυτά τα στοιχεία, συνδέονται με ανεπαρκή ωρίμανση των λευκών αιμοσφαιρίων και χαμηλή άμυνα σε εξωγενείς παράγοντες, όπως μικρόβια και ιούς. Συνδέονται επίσης, με υπέρ-αντίδραση του ανοσοποιητικού, σε σχέση με δικά του όργανα και ιστούς(9-12).

Ψυχογενές στρες: προκαλεί ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές, που αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα ανάπτυξης αυτοανοσίας. Παρότι το ψυχογενές στρες δεν αρκεί από μόνο του, ώστε να οδηγήσει σε αυτοανοσία, επί εδάφους σημαντικής μεταβολικής διαταραχής, μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση αυτοάνοσων ασθενειών, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η ψωρίαση, η λεύκη, ο διαβήτης τύπου Ι κ.ά(13).

Όσο αυξάνεται η γνώση μας για τα αυτοάνοσα νοσήματα, αυξάνεται και η ικανότητα παρέμβασης μας στη διόρθωση των αιτιολογικών παραγόντων που προκαλούν αυτή την ομάδα ασθενειών. Μέσα από την κλινική μας εμπειρία, έχουμε διαπιστώσει ότι η διόρθωση της μεταβολικής κατάστασης, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη βελτιώση της πορείας της νόσου στα αυτοάνοσα, αλλά και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης τους(5).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟ https://www.drtsoukalas.com/

Επιμέλεια Κειμένου: Επιστημονική Ομάδα Metabolomic Medicine

Βιβλιογραφία

  1. Autoimmune Disease and Gender: Plausible Mechanisms for the Female Predominance of Autoimmunity Olga L Quintero et. al.. J Autoimmun . 2012 May. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22079680/
  2. Serum metabolomic patterns in patients with autoimmune thyroid disease American Association of Clinical Endocrinologists. Endocrine Practice 2020 Jan.. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31557082/
  3. Circulating metabolites in progression to islet autoimmunity and type 1 diabetes. Springer Link. Diabetologia, 2019 Dec. https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00125-019-04980-0
  4. Insulin Resistant Pathways are associated with Disease Activity in Rheumatoid Arthritis and are Subject to Disease Modification through Metabolic Reprogramming; A Potential Novel Therapeutic Approach,” Lorna Gallagher  Sian Cregan  Monika Biniecka, et al.  Arthritis and Rheumatolology. Dec. 16, 2019. https://doi.org/10.1002/art.41190
  5. Targeted Metabolomic Analysis of Serum Fatty Acids for the Prediction of Autoimmune Diseases. Dimitris Tsoukalas, Vassileios Fragoulakis, Evangelia Sarandi et. al. Frontiers in Molecular Biosciences, Metabolomics (6), 2019, Published 1 November 2019. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmolb.2019.00120/full
  6. Metabolic syndrome, autoimmunity and rheumatic diseases. GabrielaMedina et. al. Pharmacological Research Volume, July 2018. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1043661817313348
  7. Metabolic pressure and the breach of immunological self-tolerance Veronica De Rosa, Antonio La Cava & Giuseppe Matarese.18 October 2017. Nature Immunology https://www.nature.com/articles/ni.3851 
  8. Environmental Exposures and Autoimmune Diseases: Contribution of Gut Microbiome M. Firoze Khan and Hui Wang. Front. Immunol., 10 January 2020 https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2019.03094/full
  9. Immunomodulatory Role of Vitamin D: A Review. Agnieszka SkrobotUrszula DemkowMałgorzata Wachowska. Current Trends in Immunity and Respiratory Infections. 2018  https://link.springer.com/chapter/10.1007/5584_2018_246 
  10. Immunomodulatory Effects of Vitamin D in Pregnancy and Beyond Farhan Cyprian. Front. Immunol., 22 November 2019 https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2019.02739/full
  11. The Implication of Vitamin D and Autoimmunity: a Comprehensive Review Chen-Yen Yang et. al. Clin Rev Allergy Immunol. 2018 Jul. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6047889/
  12. Hidden Hunger: Solutions for America’s Aging Populations. Nutrients 2018. https://www.mdpi.com/2072-6643/10/9/1210/htm
  13. Stress and the onset of SLE Eric F. Morand 25 January 2018. Nature Reviews Rheumatology volume. https://www.nature.com/articles/nrrheum.2018.2
Μοιραστείτε το: